Przepisy pakietu onkologicznego wyznaczyły ścisłe terminy na przeprowadzenie diagnostyki i podjęcie leczenia. Ich przekroczenie oznacza naruszenie zobowiązań kontraktowych. Obok sankcji finansowych, jakie grożą ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia, trzeba liczyć się z odpowiedzialnością wobec pacjentów. Mogą oni zdecydować się działać na koszt świadczeniodawców i dochodzić naprawienia szkód wynikłych z opóźnienia.

Przepisy pakietu onkologicznego wyznaczyły ścisłe terminy na przeprowadzenie diagnostyki i podjęcie leczenia. Ich przekroczenie oznacza naruszenie zobowiązań kontraktowych. Obok sankcji finansowych, jakie grożą ze strony Narodowego Funduszu Zdrowia, trzeba liczyć się z odpowiedzialnością wobec pacjentów. Mogą oni zdecydować się działać na koszt świadczeniodawców i dochodzić naprawienia szkód wynikłych z opóźnienia.

Szybka ścieżka onkologiczna, jak sama nazwa wskazuje, ma zapewniać szybkie wykrycie i bezzwłoczne przystąpienie do leczenia raka. Temu służą terminy, jakich muszą dotrzymywać świadczeniodawcy, którzy zdecydowali się na realizację świadczeń objętych pakietem onkologicznym. Poradnie specjalistyczne zostały związane terminami wykonania diagnostyki, a szpitale — podjęcia leczenia. Tylko wydawanie zielonych kart diagnostyki i leczenia onkologicznego oraz badania wykonywane w ramach podstawowej opieki zdrowotnej nie zostały obwarowane żadnymi terminami.Terminarz etapu diagnostykiPrzepisy rozporządzenia dotyczącego ambulatoryjnej opieki specjalistycznej stanowią, że realizacja diagnostyki onkologicznej powinna zająć nie więcej niż 9 tygodni od dnia zgłoszenia się pacjenta z zieloną kartą do poradni. Chodzi o całość diagnostyki, obejmującej badania wstępne i pogłębione, dla których szczegółowe terminy zostały określone przez NFZ w warunkach kontraktowych. W ich świetle wykonanie wstępnej diagnostyki onkologicznej przez poradnię specjalistyczną nie może trwać dłużej niż 35 dni. Termin oczekiwania, liczony od dnia wpisania pacjenta na listę oczekujących (co powinno nastąpić w dniu zgłoszenia) do dnia uzyskania porady początkowej, nie może przekroczyć 14 dni. Porada początkowa to pierwsza porada, która rozpoczyna proces diagnostyki. Nie jest ona wykazywana do rozliczenia, a jej data jest sprawozdawana w raporcie statystycznym dla świadczeń skojarzonych z zakresu diagnostyki onkologicznej. Pogłębiona diagnostyka powinna się odbyć w okresie 28 dni. Termin oczekiwania, liczony od zakończenia diagnostyki wstępnej do porady rozpoczynającej diagnostykę pogłębioną, nie może przekroczyć 7 dni. W przypadku skierowania pacjenta na diagnostykę pogłębioną do innej poradni, termin oczekiwania należy liczyć od dnia wpisania pacjenta na listę. Analogiczny, 7-dniowy termin oczekiwania obowiązuje w przypadku wystawienia zielonej karty przez poradnię specjalistyczną, która stwierdziła raka u swojego pacjenta. Jeżeli ta sama poradnia wykonuje diagnostykę pogłębioną, to termin liczony jest od dnia, w którym stwierdzono raka i wystawiono kartę. Jeżeli pacjent kierowany jest do innej poradni, to termin należy liczyć od dnia wpisania go na listę do tejże poradni. Zaznaczam, że powyższe terminy wykonania diagnostyki obowiązują jedynie do końca tego roku. W 2016 r. cała diagnostyka będzie realizowana w terminie 8 tygodni, by w 2017 r. osiągnąć docelowy wymiar 7 tygodni. Nastąpi to poprzez skrócenie terminów diagnostyki wstępnej: do 28 dni w 2016 r. i do 21 dni począwszy od 2017 r.Obniżenie wynagrodzenia i kary umowne za nieterminowośćKonsekwencją niedotrzymania terminów wykonania jest obniżenie poziomu finansowania diagnostyki zrealizowanej z opóźnieniem do poziomu 70 proc. zapłaty za diagnostykę wykonaną na czas. Świadczeniodawcy są więc dyscyplinowani przez NFZ zagrożeniem obniżenia wynagrodzenia kontraktowego. Takie rozwiązanie zostało przewidziane tylko w stosunku do ambulatoryjnej opieki specjalistycznej. Nie występuje ono w leczeniu szpitalnym, bo tu przepisy przewidują jedynie termin oczekiwania: od wpisania pacjenta na listę do ustalenia i podjęcia leczenia onkologicznego nie powinno upłynąć więcej niż 14 dni. Niedotrzymywanie terminów oczekiwania zarówno w leczeniu szpitalnym, jak i diagnostyce specjalistycznej, może zostać uznane za udzielanie świadczeń w sposób nieodpowiadający warunkom kontraktowym. Grozi za to kara umowna w wysokości do 1 proc. kwoty wynagrodzenia kontraktowego dla danego zakresu świadczeń.Roszczenia pacjenta o naprawienie szkodyZwlekanie z wykonaniem diagnostyki lub wszczęciem leczenia onkologicznego może ponadto uprawniać pacjenta do podjęcia adekwatnych działań. Otóż w doktrynie prawa ochrony zdrowia zyskuje przewagę pogląd, iż kontrakt zawarty przez świadczeniodawcę z Narodowym Funduszem Zdrowia jest umową na rzecz osoby trzeciej, czyli pacjenta. Znajduje on potwierdzenie w przepisie, zgodnie z którym udzielenie pacjentowi pisemnej informacji o terminie wykonania świadczenia i wpisanie go na listę oczekujących jest równoznaczne ze zobowiązaniem się do wykonania danego świadczenia. Przyjęcie tego poglądu oznacza, że pacjent może bezpośrednio od świadczeniodawcy żądać udzielania świadczeń na warunkach kontraktowych. Ustawia go to w pozycji wierzyciela, któremu w razie zwłoki dłużnika przysługuje prawo do wykonania zastępczego z zachowaniem roszczenia o naprawienie szkody. Wykonanie zastępcze wymaga upoważnienia przez sąd, lecz w wypadkach nagłych może odbyć się bez upoważnienia. W przypadku pacjenta onkologicznego byłaby to możliwość wykonania opóźniających się świadczeń na koszt świadczeniodawcy. Jeżeli pacjent poniósłby szkodę na zdrowiu w wyniku opóźnienia, mógłby ponadto dochodzić odszkodowania z tytułu niewykonania kontraktu. Taka podstawa dochodzenia roszczeń zwalnia go z obowiązku udowodnienia winy, jaki zachodzi przy odszkodowaniu dochodzonym z tytułu popełnienia czynu niedozwolonego.