Leki przeciwko otyłości niedoskonałe

Rimonabant jest związkiem oddziałującym na receptory CB1 w mózgu i wpływającym na obniżenie aktywności układu endokanabinoidowego. W Unii Europejskiej lek ten został zarejestrowany w czerwcu 2006 roku do stosowania u pacjentów z otyłością lub nadwagą i współistniejącymi dodatkowymi czynnikami ryzyka kardiometabolicznego. Obecnie naukowcy z Uniwersytetu w Kopenhadze przeprowadzili metaanalizę, obejmującą 4 randomizowane badania kliniczne ujęte w programie RIO z łącznym udziałem 4105 pacjentów leczonych rimonabantem w dawce 20 mg/dziennie lub placebo. O otrzymanych wynikach poinformowało czasopismo Lancet.
Potwierdzono umiarkowaną skuteczność Acomplii jako leku wspomagającego odchudzanie - uczestnicy badań przydzieleni do grupy rimonabantu uzyskali o 4,7 kg większą redukcję masy ciała w ciągu roku niż osoby z grupy placebo. Pacjenci otrzymujący rimonabant byli jednak o 40 proc. bardziej narażeni na wystąpienie objawów niepożądanych terapii, w tym poważnych powikłań polekowych. Osoby te trzykrotnie częściej przerywały zalecone im leczenie z powodu pojawienia się nastrojów depresyjnych lub zaburzeń lękowych niż pacjenci przyjmujący placebo. Dlatego autorzy zaapelowali do lekarzy praktyków o uważne przyglądanie się kondycji psychicznej pacjentów, którym zalecono leczenie preparatem Acomplia.
Specjaliści podkreślają, że sama otyłość jest czynnikiem predysponującym do wystąpienia depresji, niedobrze więc, gdy leczenie otyłości stanowi dodatkowe ryzyko psychiatryczne.

Utrata wagi poniżej oczekiwań

Niemal w tym samym czasie co publikacja w Lancecie, w internetowym wydaniu British Medical Journal ukazały się rezultaty metaanalizy przeprowadzonej przez zespół z University of Alberta w Edmonton w Kanadzie, opisującej długoterminową skuteczności trzech leków stosowanych w terapii otyłości. Zestawiono wyniki 30 randomizowanych, kontrolowanych, podwójnie zaślepionych badań klinicznych, z których 16 dotyczyło orlistatu (n=10 631 uczestników), 10 - sibutraminy (n=2623) i 4 - rimonabantu (n=6365). We wszystkich tych badaniach farmakoterapia wspomagająca odchudzanie trwała co najmniej rok. Średnia masa ciała uczestników wyniosła 100 kg, a średni wskaźnik BMI mieścił się w przedziale 35-36.
Gdy porównano wyniki leczenia aktywnymi lekami z przyjmowaniem placebo, okazało się, że orlistat powodował redukcję masy ciała większą średnio o 2,9 kg (przedział ufności 2,5-3,2 kg), sibutramina o 4,2 kg (3,6-4,7 kg), a rimonabant - identycznie jak w duńskim badaniu - o 4,7 kg (4,1-5,3 kg). W większości przypadków utrata zbędnych kilogramów nie przekroczyła 5 proc. wyjściowej masy ciała pacjentów. Po zakończeniu leczenia uczestnicy badań klinicznych nadal byli otyli lub mieli znaczną nadwagę.
Terapia analizowanymi lekami obciążona była specyficznymi działaniami niepożądanymi: orlistat powodował objawy uboczne ze strony przewodu pokarmowego, sibutramina zwiększała ciśnienie krwi, rimonabant przyczyniał się do wystąpienia niekorzystnych wahań nastroju. Z powodu działań niepożądanych leczenie przerwało 30-40 proc. uczestników badań klinicznych. Wszystkie leki pozytywnie wpływały na profil lipidowy.
Autorzy metaanalizy zwrócili uwagę na to, że żadne z dotychczasowych badań klinicznych nie było projektowane w celu określenia związku pomiędzy stosowaniem leków przeciwko otyłości a częstością występowania chorób kardiometabolicznych lub śmiertelnością.
Szacunkowa globalna wartość sprzedaży leków przeciwko otyłości wyniosła w 2005 roku 1,2 miliarda dolarów. Według brytyjskich ekspertów, podstawą w leczeniu nadmiernej masy ciała powinny być zmiany w stylu życia.

Źródło: Lancet 2007, 370: 1706-1713; BMJ 2007, 15 listopada online.