Michał Byliniak: mimo poprawy w refundacji innowacyjnych terapii, nadal są duże luki w dostępie do nowoczesnego leczenia

Po dwóch latach zakończyły się prace nad dużą nowelizacją ustawy refundacyjnej, która wprowadza wiele koniecznych do monitorowania w praktyce zmian. Często uważa się niesłusznie, że to „tylko” ustawa techniczna, regulująca administracyjne procesy, tymczasem na końcu każdego postępowania zapadają decyzje, które wpływają na leczenie pacjentów oraz system ochrony zdrowia.

Nadal zbyt mały dostęp do innowacyjnych terapii

Pomimo zauważalnej poprawy w refundowaniu innowacyjnych terapii w ostatnich latach w Polsce, nadal istnieją duże luki w dostępie do nowoczesnego, zgodnego z europejskimi standardami leczenia, co potwierdzają dwa niezależne badania: W.A.I.T Indicator w UE oraz Access Gap w Grupie Wyszehradzkiej. Pacjenci mają dostęp do zaledwie 1/3 zarejestrowanych leków, a tymczasem obserwujemy w kraju coraz poważniejszy kryzys zdrowotny, co jest wynikiem m.in. faktu, że nasze społeczeństwo jest jednym z najszybciej starzejących się w UE. Dlatego właśnie, podsumowując mijający rok, myślimy przede wszystkim o przyszłości i wyzwaniach, które niesie kolejny.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Krzysztof Kopeć: nadal brakuje wsparcia polskich producentów leków oraz substancji czynnych

Ustawa refundacyjna jeszcze do poprawy

Wśród nich priorytetem jest wdrażanie ustawy refundacyjnej, która nie uwzględnia wielu uwag zgłaszanych w toku procesu legislacyjnego. Nadal znajduje się w niej wiele szczegółowych zapisów, negatywnie wpływających na stabilność decyzji refundacyjnych, która jest jednym z kluczowych elementów poprawy dostępu pacjentów do innowacyjnego leczenia. Ustawa nadal w wielu miejscach budzi wątpliwości interpretacyjne.

Tymczasem z niepokojem obserwujemy próby wprowadzania zmian poprzez komunikaty Ministerstwa Zdrowia, publikowane na stronach internetowych i to dotyczące tak wrażliwych kwestii, jak programy lekowe, które zapewniają dostęp do najnowszych terapii dla najciężej chorych pacjentów. W naszej opinii, w toku jej wdrażania konieczny jest stały dialog z branżą farmaceutyczną, monitorowanie nowych mechanizmów i procesów, a także ich korekta w niezbędnym zakresie.

Reforma prawa farmaceutycznego UE

Kolejnym priorytetem jest pierwsza od 20 lat reforma prawa farmaceutycznego UE, która stwarza ryzyko zahamowania rozwoju innowacji oraz zmniejszenia konkurencyjności Unii. I choć wszyscy są zgodni, że cele reformy są słuszne, a jako branża widzimy szanse, jakie stwarza, to zaproponowane przez Komisję rozwiązania w obecnym kształcie będą skutkować zahamowaniem inwestycji w rozwój nowych leków, a w konsekwencji utrudnią dostęp pacjentów do nowoczesnego leczenia. Zatrzymają także już podupadającą konkurencyjność Europy w rozumieniu zarówno naukowym, jak i gospodarczym. Takie mogą być bowiem konsekwencje proponowanego skrócenia z 8 do 6 lat okresu wyłączności danych dla firm innowacyjnych.

Aby dobrze zrozumieć skutki tylko tego jednego zapisu, warto zobaczyć duży obraz, na który składają się: znaczenie rozwoju innowacji dla pacjentów oraz efektywności systemu ochrony zdrowia, już istniejące luki w dostępie do nowoczesnych leków, kondycja zdrowotna całego społeczeństwa, a także rozwój polskiej medycyny i gospodarki. Powinna się na nim też znaleźć kwestia konkurencyjności Europy, która wpłynie również na polski rynek i może wspierać oraz tworzyć sprzyjające warunki do inwestowania dla firm również w naszym kraju.

Mamy nadzieję, że wszystkie te tematy będą w nadchodzącym roku przedmiotem otwartego dialogu z nowym kierownictwem Ministerstwa Zdrowia oraz ze wszystkimi uczestnikami systemu ochrony zdrowia, czemu sprzyjać może także zbliżająca się Prezydencja Polski w UE.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Prezes NIA: to był rok dbania o bezpieczeństwo lekowe pacjenta i prawa aptekarzy