Na straży interesów pacjenta

Wykonywanie zawodu zaufania publicznego to nobilitacja, a powszechna przynależność do samorządu zawodowego to nie tylko nobilitacja, ale także olbrzymia odpowiedzialność. Konstytucja RP w art. 17 wskazuje na możliwość tworzenia samorządów zawodowych, które reprezentują zawody zaufania publicznego.

Zawody pielęgniarki i położnej są zawodami zaufania publicznego, którym przypisuje się następujące cechy: wysokie kwalifikacje i kompetencje zawodowe, wysoki poziom moralny związany z etosem zawodu, samodzielność i niezależność w podejmowaniu profesjonalnych decyzji, osobistą odpowiedzialność za podejmowane decyzje oraz szczególną więź pomiędzy świadczeniodawcą a odbiorcą świadczenia opartą na zaufaniu do tego pierwszego.

Dla samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych istotne są zagadnienia i problemy związane ze standardami kwalifikacji i praktyki zawodowej, poziomem usług zdrowotnych realizowanych przez przedstawicieli tych zawodów, etyką zawodową i rozwojem nowoczesnej profesji. W obrębie korporacji zawodowej budowane są postawy poszanowania dla wartości i norm uznawanych za najcenniejsze dla pielęgniarek i położnych. Członkowie samorządu — pielęgniarki i położne oraz pielęgniarze i położni — czuwają nad należytym wykonywaniem zawodu, przestrzeganiem prawa korporacyjnego, prawa powszechnego i prawa pacjenta. Wypowiadają się w kwestiach istotnych nie tylko dla funkcjonowania zawodów pielęgniarki i położnej, ale również ważnych dla zdrowia społeczeństwa i systemu opieki zdrowotnej. W samorządzie zawodowym tworzy się wizerunek pielęgniarki, położnej, pielęgniarza i położnego jako profesjonalisty wykonującego swój zawód zgodnie z regułami oraz oczekiwaniami społeczeństwa, a to sprzyja umacnianiu pozycji przedstawicieli tych zawodów w grupie pracowników medycznych.

Należy podkreślić, że dzięki wysiłkom samorządu pielęgniarek i położnych w lipcu 1996 r. Sejm RP przyjął nową ustawę o zawodach pielęgniarki i położnej, gdzie jednym z kluczowych zapisów jest ten, w którym ustawodawca stwierdza, że zawód pielęgniarki i zawód położnej to zawody samodzielne. W zakresie tworzenia prawa samorząd zawodowy pielęgniarek i położnych działa nie tylko na szczeblu centralnym. Poprzez związki z samorządami terytorialnymi przedstawiciele samorządu pielęgniarek i położnych mają wpływ na stan opieki nad osobami chorymi i zdrowymi w jednostkach ochrony zdrowia. Samorząd zawodowy pielęgniarek stoi więc na straży interesów pacjenta, co jest szczególnie ważne w czasach gospodarki rynkowej, która wkrada się w obszar opieki zdrowotnej. Istnienie korporacji zawodowej to dowód na istnienie demokratycznego państwa, przestrzegającego swobód obywatelskich.