Narodowy program racjonalnego stosowania antybiotyków

?Przedmiotem programu jest opracowanie i wdrożenie w latach 2004-2006 kompleksowego systemu powstrzymania narastania lekooporności drobnoustrojów oraz wdrożenia racjonalnego stosowania antybiotyków w Polsce, zgodnie z aktualnymi wytycznymi Komisji Europejskiej. Do tej pory nie prowadzono u nas centralnie planowanej polityki w tym zakresie, co doprowadziło do sytuacji, w której lekarze coraz częściej stają wobec braku skutecznych leków w ciężkich zakażeniach" - informuje dr med. Paweł Grzesiowski, kierownik Zakładu Profilaktyki Zakażeń i Zakażeń Szpitalnych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego.
Lek na żądanie
Nadużywanie antybiotyków dotyczy głównie lecznictwa otwartego. Ale 80 proc. lekarzy poz przyznaje się do wypisywania recept na antybiotyki na prośbę pacjenta. Np. w sezonie przeziębień - od września do marca - sprzedaż antybiotyków rośnie w Polsce aż ośmiokrotnie. Bez odpowiedzi pozostaje pytanie, w ilu przypadkach podanie antybiotyków było całkowicie bezzasadne. Ale i w przypadku szpitali sytuacja nie wygląda najlepiej. Choć na razie badania prowadzono w ograniczonym zakresie, średnie zużycie antybiotyków na niektórych oddziałach intensywnej opieki medycznej w polskich szpitalach jest mniej więcej dwukrotnie wyższe od wskaźnika w Unii Europejskiej.
?Skutki, czyli narastanie lekooporności drobnoustrojów odpowiedzialnych za groźne zakażenia, powodują poważne zagrożenie dla zdrowia i życia chorych, szczególnie w szpitalach, gdzie problem lekooporności jest najpoważniejszy. Dodatkowo rosną wydatki. Obecnie koszty antybiotyków stanowią co najmniej 10 proc. kosztów refundacji wszystkich leków oraz ponad 30 proc. szpitalnych budżetów na zakup leków" - podkreśla dr P. Grzesiowski.
Wielodyscyplinarny ?Narodowy Program Ochrony Antybiotyków" zakłada nawiązanie współpracy między różnymi instytucjami rządowymi i pozarządowymi oraz stworzenie centralnie planowanego programu promocji i wdrażania polityki antybiotykowej w medycynie, a także innych gałęziach gospodarki. Musi zostać zwiększona świadomość społeczna w tym zakresie, konieczne jest bieżące monitorowanie problemu oraz tworzenie odpowiednich regulacji prawnych zapobiegających nadużywaniu antybiotyków. Wśród pierwszych działań wymienia się zwiększenie liczby prawidłowo pobranych i sensownych badań mikrobiologicznych, prawidłowe wykrywanie i interpretację mechanizmów oporności, monitorowanie szczepów wieloopornych, zwiększenie wykrywalności zakażeń. Ponadto kładzie się nacisk na identyfikację i monitorowanie procedur alarmowych, wdrożenie i stosowanie procedur zapobiegawczych, izolację pacjentów z zakażeniami patogenami alarmowymi, prowadzenie racjonalnej antybiotykoterapii i profilaktyki opartych na danych z mikrobiologii oraz szybkie rozpoznawanie i wygaszanie ognisk epidemicznych.
Będzie akcja
Monitorowanie lekooporności i skuteczności leków przeciwbakteryjnych nakazuje nie tylko troska o własne zdrowie, ale zobowiązuje do tego także dyrektywa Komisji Europejskiej.
Program ochrony antybiotyków w Polsce będzie koordynowany przez Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. rodki na jego realizację pochodzić mają m.in. z budżetu, grantów oraz funduszy samego instytutu.