Nieszczelny system refundacji leków

Media spekulują, że na jednej wystawionej pozaprawnie recepcie można zarobić do 5 tys. zł. Szacunki takie potwierdza Mazowiecki Wojewódzki Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia. Na liście leków, których refundacja jest sprawdzana w kontekście możliwych nadużyć, są takie preparaty, jak Sandostatin (oddział mazowiecki NFZ w 2007 r. refundował ten lek łącznie na kwotę 2,67 mln zł), Zoladex (13,12 mln zł), Dipherelina (9,58 mln zł). Opłata pobierana od pacjentów za jedno opakowanie każdego z tych leków wynosi 3,2 zł, a refundacja NFZ, np. w przypadku preparatu Sandostatin Lar 30 mg to aż 5173 zł.

Patologie trudne to wykrycia

"Zjawiska patologiczne, występujące w procesie zwrotu pieniędzy z budżetu w przypadku leków refundowanych, nie są wydarzeniem ostatnich tygodni czy miesięcy, lecz występują od lat i od lat są wykrywane przez kontrolerów funduszu" - komentuje bieżące doniesienia prasowe na ten temat rzecznik prasowy Mazowieckiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ Jerzy Serafin. Rutynowe kontrole, prowadzone przez mazowiecki oddział NFZ, obejmują rocznie około 20 proc. aptek. ?Należy jednak pamiętać, iż zasygnalizowane sprawy nie należą do zjawisk, które można w łatwy sposób wykryć. W uzasadnionych przypadkach prowadzimy wieloetapowe i wielowątkowe inspekcje, bo tylko takie mogą zakończyć się wykryciem oszustw - podkreśla J. Serafin. - Musimy w tym procesie angażować wysokiej klasy kontrolerów. Podobnie postępują służby podatkowe, prowadząc tzw. kontrole krzyżowe przy analizie przypadków wyłudzania VAT".
Rekordowa kwota nienależnej refundacji odzyskana przez fundusz w wyniku kontroli w jednej tylko aptece na Mazowszu sięgała 870 tys. zł.

Zjawisko marginalne czy istotne?

Zdaniem urzędników funduszu, przypadki nieuczciwości przy sprzedaży leków refundowanych to jednak zjawisko marginalne, które nie może obciążać ani środowiska lekarzy, ani farmaceutów, ani właścicieli aptek. "Powinniśmy raczej zwrócić uwagę, iż mamy do czynienia ze sprawnie zorganizowanym procederem przestępczym prowadzonym przez określoną grupę, w którym biorą udział osoby niekoniecznie wywodzące się ze środowiska medycznego - mówi J. Serafin. - Natrafiliśmy na przykład na ślad nigdy nieistniejących hurtowni albo takich, które zlikwidowano przed dwoma laty. Od nich pochodziły sfałszowane faktury. Mamy także do czynienia z aptekami, które praktycznie powstają tylko po to, aby w jak najkrótszym czasie zdobyć nieuczciwą drogą pieniądze, po czym są likwidowane, a ich właściciele znikają, uniemożliwiając tym samym odzyskanie wyłudzonych od NFZ pieniędzy. Takie postępowanie ma na celu realizowanie dokładnie zaplanowanych działań przestępczych".

Aptekarze monitorują

Bywa i tak, że apteki znajdują się w kręgu działań przestępców nawet bez własnej woli, realizując na przykład skserowane recepty. Dlatego sprawie wyłudzania pieniędzy za refundowane leki z uwagą przygląda się Naczelna Rada Aptekarska. Rzecznik NRA Piotr Jóźwiakowski wskazuje, że proceder ten powstaje na styku: farmaceuta - lekarz, lekarz - apteka. "To właśnie apteka dysponuje systemem pozwalającym na przekazanie do NFZ wszelkich informacji dotyczących leku i pacjenta. Dzięki informacjom od farmaceutów fundusz uzyskuje jasny obraz poziomu refundacji" - uzupełnia J. Jóźwiakowski. Zdaniem korporacji zawodowej aptekarzy, działania NFZ powinny być zatem skupione na kontroli ordynacji lekarskiej. Fundusz nie ukrywa, że trzeba szybko wprowadzić monitorowanie, komu i jakie leki przepisał lekarz. "Uszczelnienie systemu jest konieczne i możliwie dzięki upowszechnieniu kart chipowych pacjenta. Wówczas o wiele trudniej będzie zafałszować dokumentację" - podkreśla J. Serafin.