„Choroba Alzheimera, jak i otępienie z ciałami Lewy’ego dają podobne symptomy. W obydwu chorobach objawy mogą zaczynać się subtelnie i postępować na przestrzeni lat. Pojawiają się trudności z koncentracją, następnie problemy z pamięcią, towarzyszą im zaburzenia wzrokowo-przestrzenne, apatia. Ponadto występuje zespół parkinsonowski, czyli zaburzenia ruchowe charakterystyczne dla choroby Parkinsona. Pacjent porusza się wolniej, ma kłopoty z zainicjowaniem ruchu, występuje sztywność mięśni, a czasem także drżenie, co niejednokrotnie skutkuje upadkami. Chory ma również problemy ze snem. Zaburzenia snu w fazie REM mogą się pojawić nawet 10 lat wcześniej niż inne objawy” — mówi dr n. med. Gabriela Kłodowska-Duda z kliniki Neuro-Care w Katowicach.

Różnicowanie z chorobą Parkinsona i Alzheimera

Rozpoznanie DLB opiera się głównie na ocenie klinicznej dokonanej przez neurologa, testach neuropsychologicznych oraz badaniach dodatkowych (rezonans magnetyczny, czasem EEG), które mają na celu wykluczenie innych przyczyn wymienionych objawów, np. uszkodzenia naczyniowego czy guza mózgu. 

Zgodnie z Alzheimer’s Association, jeśli u pacjenta występują zaburzenia ruchu znane jako parkinsonizm, a w ciągu roku nie rozwinie się demencja, rozpoznaje się chorobę Parkinsona. Jeśli jednak w ciągu roku rozwinie się u chorego demencja, to jego stan jest klasyfikowany jako otępienie z ciałami Lewy’ego. 

„Porównując z kolei DLB z chorobą Alzheimera, należy podkreślić, że chory ma problemy zarówno z logicznym, jak i abstrakcyjnym myśleniem, a także z rozwiązywaniem codziennych problemów. Zaburzenia pamięci w DLB są jednak łagodniejsze i występują na ogół później, niż ma to miejsce w chorobie Alzheimera. W kwestii zaburzeń ruchowych jest odwrotnie — w DLB epizody tych zaburzeń występują we wcześniejszym stadium niż w chorobie Alzheimera. W DLB częściej niż w chorobie Alzheimera zdarzają się także omdlenia, upadki i zaburzenia świadomości. W DLB występuje też drżenie, które w przeciwieństwie do choroby Parkinsona jest symetryczne, co może być cechą różnicującą. Znamienne dla otępienia z ciałami Lewy’ego są również omamy wzrokowe. Występują nawet u ok. 80 proc. chorych” — wyjaśnia dr Kłodowska-Duda. 

Omamy mogą być bardzo plastyczne, z udziałem ludzi lub zwierząt. Halucynacje mogą też przybierać formę koszmarów, w których chory może uczestniczyć we śnie, poruszać rękoma i nogami. 

„Wszystkie objawy neuropsychotyczne, takie jak stany lękowe czy znaczny niepokój mogą stopniowo wyniszczać psychikę pacjenta. Ważne, by upowszechniać wiedzę na temat tej choroby i jej symptomów, pozwalających odróżnić ją od innych schorzeń” — tłumaczy dr Kłodowska-Duda. 

Jak przebiega terapia

Obecnie nie ma leku przyczynowego na otępienie z ciałami Lewy’ego. To, jak szybko się ono rozwija, jest kwestią indywidualną, podobnie jak w chorobie Alzheimera. Właściwe rozpoznanie jest bardzo ważne, ponieważ pacjenci z tym rodzajem otępienia reagują dobrze na leki z pewnych grupy, zaś inne mogą im bardzo zaszkodzić, np. w przebiegu DLB występuje nadwrażliwość na klasyczne neuroleptyki. 

„Przed rozpoczęciem leczenia kluczowy jest wywiad z pacjentem, a także jego bliskimi. Cechą charakterystyczną otępienia z ciałami Lewy’ego są fluktuacje poznawcze. To znaczy, że objawy mogą mieć różny stopień nasilenia w różnych odstępach czasu, zmieniać się w ciągu dni, godzin, a nawet minut. Wyraźne są różnice w funkcjonowaniu umysłowym oraz słaby kontakt z pacjentem” — mówi dr Kłodowska-Duda.

W terapii stosuje się m.in. małe dawki lewodopy minimalizujące zaburzenia ruchowe oraz inhibitory acetylocholinesterazy, czyli leki wpływające na objawy otępienia. Omamy i urojenia można redukować za pomocą leków przeciwpsychotycznych nowej generacji. Pomocne jest także leczenie wspomagające, do którego zalicza się rehabilitację oraz opiekę psychologiczną. 

diagnozowanie

Parkinsonizm i fluktuacje poznawcze

Diagnozę otępienia z ciałami Lewy’ego stawia się przy stwierdzeniu otępienia oraz przynajmniej dwóch z trzech następujących objawów:

• parkinsonizm,
• fluktuacje poznawcze,
• wczesne omamy wzrokowe (halucynacje).

Fluktuacje poznawcze to wyraźne różnice w funkcjonowaniu umysłowym, okresy zamącenia świadomości, braku uwagi ze słabym kontaktem z chorym.

Wzrokowe halucynacje polegają na tym, że chorzy widzą ludzi, zwierzęta, których w rzeczywistości nie ma. Omamy mają charakter nawracający. Część pacjentów potrafi rozpoznać, że są to nierealne obrazy.