Program Szczepień Ochronnych na 2024 rok - jakie zmiany wprowadzono?

Ministerstwo Zdrowia opublikowało 30 października komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego w sprawie Programu Szczepień Ochronnych na rok 2024.

Program Szczepień Ochronnych na 2024 r. - zmiany w szczepieniach obowiązkowych

• szczepienia przeciwko gruźlicy

W najnowszym dokumencie wskazano, że szczepienie noworodków przeciwko gruźlicy “powinno być przeprowadzone w 1. dobie życia przed wypisem ze szpitala” (w zeszłorocznych wytycznych zapis ten brzmiał: „powinno być przeprowadzone w oddziale noworodkowym“).

• szczepienie przeciw WZW typu B

w “Uwagach” dodano zapis “szczepienie noworodków przeciw WZW typu B powinno być przeprowadzone w 1. dobie życia”. Takiego zapisu nie było w zeszłorocznym kalendarzu szczepień.

• szczepienia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi

Zmieniono zapis dotyczący wariantu szczepionki. Zeszłoroczny zapis brzmiał “W przypadku stosowania szczepionek wysokoskojarzonych – patrz część I. A.1 PSO „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej DTaP-IPV-Hib albo DTaP-IPV-Hib-WZWB”. Obecnie brzmi „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib)”.

Zmieniono także zapis dotyczący dzieci z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową oraz dzieci urodzonych przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub urodzonych z masą urodzeniową poniżej 2500 g. Należy u nich zastosować szczepionkę z bezkomórkowym komponentem krztuśca – patrz część I. A.1 PSO „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPVHib)”.

Zeszłoroczny zapis brzmiał “Należy u nich zastosować szczepionkę z bezkomórkowym komponentem krztuśca – według wskazań producenta szczepionki”.

Z kolei trzecią dawkę szczepienia podstawowego należy podawać “w 6. miesiącu życia (po upływie 8 tygodni od drugiej dawki)”. Wcześniej zapis ten brzmiał “w 5.–6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)”.

Czwartą dawkę szczepienia podstawowego w dalszym ciągu należy podawać w 16.–18. miesiącu życia, ale w tegorocznym PSO doprecyzowano, że “od ukończenia 15. miesiąca życia”.

Pierwszą dawkę szczepienia przypominającego w dalszym ciągu należy podawać w 6. roku życia, ale w tegorocznym kalendarzu szczepień doprecyzowano, że “do ukończenia 6. roku życia”. Z kolei drugą dawkę szczepienia przypominającego w dalszym ciągu należy podawać w 14. roku życia, ale doprecyzowano, że “do ukończenia 14. roku życia”. Natomiast trzecią dawkę szczepienia przypominającego należy podawać w 19. roku życia - “do ukończenia 19. roku życia”.

• szczepienia przeciw inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b

W tym przypadku zapis “w przypadku stosowania szczepionek wysokoskojarzonych – patrz część I. A.1 PSO „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej DTaP-IPV-Hib albo DTaP-IPV-Hib-WZWB” zmieniono na:

“W przypadku stosowania szczepionek wysokoskojarzonych – patrz część I. A.1 PSO „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib)”.

Trzecią dawkę szczepienia podstawowego należy podawać “w 6. miesiącu życia (po upływie 8 tygodni od drugiej dawki)”. Wcześniej zapis ten brzmiał “w 5.–6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)”.

Czwartą dawkę szczepienia podstawowego w dalszym ciągu należy podawać w 16.–18. miesiącu życia, ale w tegorocznym PSO doprecyzowano, że “od ukończenia 15. miesiąca życia”.

• szczepienia przeciwko ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu

Według najnowszych wytycznych szczepionkę przeciwko ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu należy podawać w 4. miesiącu życia (od ukończenia 12. tygodnia życia).

Wcześniej tę szczepionkę należało podawać w 4. miesiącu życia, ale po ukończeniu 14. tygodnia życia – po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia.

W przypadku stosowania szczepionek wysokoskojarzonych – patrz część I. A.1 PSO „Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej (DTaP-IPV-Hib)”. Wcześniej zapis ten brzmiał “Wariant szczepień z użyciem szczepionki wysokoskojarzonej DTaP-IPV-Hib albo DTaP-IPV-Hib-WZWB”.

Drugą dawkę szczepienia podstawowego należy podawać “w 6. miesiącu życia (po upływie 8 tygodni od pierwszej dawki)”. Wcześniej zapis ten brzmiał “w 5.–6. miesiącu życia (po 8 tygodniach od poprzedniego szczepienia)”.

Trzecią dawka szczepienia podstawowego w dalszym ciągu należy podawać w 16.–18. miesiącu życia, ale w tegorocznym PSO doprecyzowano, że “od ukończenia 15. miesiąca życia”.

Szczepienie przypominające w dalszym ciągu należy podawać w 6. roku życia, ale w tegorocznym kalendarzu szczepień doprecyzowano, że “do ukończenia 6. roku życia”.

• szczepienia przeciwko odrze, śwince i różyczce

Szczepienie podstawowe w dalszym ciągu należy podawać w 13.–15. miesiącu życia, ale w tegorocznym kalendarzu szczepień doprecyzowano, że “od ukończenia 12. miesiąca życia”.

• szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom S. pneumoniae

Trzecią dawkę szczepienia podstawowego w dalszym ciągu należy podawać w 13.–15. miesiącu życia, ale w tegorocznym kalendarzu szczepień doprecyzowano, że “od ukończenia 12. miesiąca życia po upływie co najmniej 6. miesięcy od drugiej dawki”.

Szczepienie przypominające w dalszym ciągu należy podawać w 6. roku życia, ale w tegorocznym kalendarzu szczepień doprecyzowano, że “do ukończenia 6. roku życia”.

Program Szczepień Ochronnych na 2024 r. - zmiany w szczepieniach obowiązkowych osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi

W tegorocznym PSO pojawiła się nowość - uwzględniono osoby, które są przed lub po przeszczepieniu komórek krwiotwórczych, narządów wewnętrznych, splenektomii, albo z asplenią, z zaburzeniami czynności śledziony. Podlegają one obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw:

• błonicy;
• inwazyjnym zakażeniom Haemophilus influenzae typu b;
• inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae;
• krztuścowi;
• nagminnemu zapaleniu przyusznic (śwince);
• odrze;
• ostremu nagminnemu porażeniu dziecięcemu (poliomyelitis);
• różyczce;
• tężcowi;
• wirusowemu zapaleniu wątroby typu B

Szczepienia są wykonywane zgodnie ze schematem ustalonym indywidualnie przez lekarza przeprowadzającego badanie kwalifikacyjne w celu wykluczenia przeciwwskazań do wykonania szczepienia.

Ponadto do listy szczepień obowiązkowych osób narażonych w sposób szczególny na zakażenie w związku z przesłankami klinicznymi lub epidemiologicznymi dołączono szczepienia przeciwko inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae. Wcześniej znajdowały się na niej tylko szczepienia przeciw WZW typu B i ospie wietrznej.

Zgodnie z zapisami PSO 2024, obowiązkowym szczepieniom ochronnym przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae podlegają osoby do ukończenia 19. roku życia:

1) po urazie lub z wadą ośrodkowego układu nerwowego, przebiegającą z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,

2) przed wszczepieniem lub po wszczepieniu implantu ślimakowego,

3) przed lub po leczeniu immunosupresyjnym lub biologicznym,

4) z wrodzonymi lub nabytymi niedoborami odporności, z nowotworami, małopłytkowością idiopatyczną, sferocytozą wrodzoną,

5) z wrodzonymi wadami serca i przewlekłymi chorobami serca,

6) z przewlekłą niewydolnością nerek lub zespołem nerczycowym,

7) z chorobami metabolicznymi, w tym cukrzycą,

8) z przewlekłymi chorobami płuc, w tym astmą – które nie były szczepione przeciw inwazyjnym zakażeniom Streptococcus pneumoniae.

Program Szczepień Ochronnych na 2024 r. - zmiany w szczepieniach zalecanych

Na liście szczepień zalecanych znalazły się nowe szczepionki przeciw:

• COVID-19 – podaje się domięśniowo (zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego) osobom od ukończeniu 6. miesiąca życia, w schemacie wielodawkowym zgodnie z komunikatami Ministra Zdrowia
• zakażeniom wirusem syncytialnym układu oddechowego (RSV) – podaje się domięśniowo (zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego) Osoby w 60. roku życia i starsze zgodnie z zaleceniem
• półpaścowi – podaje się domięśniowo (zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego)

Szczepionka ta zalecana jest osobom dorosłym, które przebyły pierwotne zakażenie wirusem ospy wietrznej (VZV) oraz w szczególności:

1) z wrodzonym lub nabytym niedoborem odporności, takim jak: immunosupresja jatrogenna, zakażenie wirusem HIV, choroba nowotworowa (białaczka, chłoniak, szpiczak mnogi), przeszczepienie narządu miąższowego lub macierzystych komórek krwiotwórczych (HSCT);

2) z przewlekłymi chorobami serca;

3) z przewlekłymi chorobami wątroby;

4) z przewlekłymi chorobami płuc;

5) z przewlekłymi chorobami nerek;

6) z chorobami autoimmunizacyjnymi;

7) z cukrzycą;

8) z depresją;

9) ukończyły 50. rok życia

• japońskiemu zapaleniu mózgu – domięśniowo (zgodnie z Charakterystyką Produktu Leczniczego) Osobom nieszczepionym, które wyjeżdżają na obszary występowania zagrożenia zakażeniem wirusem japońskiego zapalenia mózgu.

Szczepienia przeciw HPV

W rozdziale dotyczącym szczepień zalecanych nie mogło także zabraknąć zmian dotyczących szczepień przeciw wirusowi brodawczaka ludzkiego. Szczepienia te są od 1 czerwca 2023 r. refundowane.

W zeszłym roku szczepionkę zalecało się “domięśniowo lub podskórnie (według wskazań producenta szczepionki) osobom od ukończenia 9. roku życia w celu uodpornienia przeciw chorobom wywołanym przez określone typy wirusa HPV”.

W PSO 2024 szczepionkę zapis brzmi “osobom od ukończenia 9. roku życia w celu uodpornienia przeciw chorobom wywołanym przez określone typy wirusa HPV, w tym jako zalecane szczepienie ochronne, dla którego zakup szczepionek został objęty finansowaniem ministra właściwego do spraw zdrowia szczególnie zalecane: 1) dziewczętom po ukończeniu 11. roku życia, 2) chłopcom po ukończeniu 11. roku życia – do ukończenia 14. roku życia, w schemacie dwudawkowym”.