Przygotowania do sytuacji awaryjnej w toku

Doposażono 10 laboratoriów mikrobiologicznych w wojewódzkich stacjach sanitarno-epidemiologicznych, podnosząc ich poziom bezpieczeństwa biologicznego do tzw. BSL 2 plus - co oznacza, że spełniają one teraz warunki bezpieczeństwa biologicznego drugiej klasy i posiadają pewne elementy (np. komory laminarne) trzeciej klasy bezpieczeństwa. Takie wyposażenie pozwala wykrywać groźniejsze patogeny. Eksperymentalnie - na razie w trzech województwach: kujawsko-pomorskim, lubelskim i opolskim - uruchomiono system szybkiego nadzoru epidemiologicznego opartego na sieci informatycznej PESEL. Do wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych codziennie przychodzą meldunki zebrane za pomocą komputerów z terenu. Jeśli program się sprawdzi, może uda się dostać pieniądze z Unii Europejskiej na rozbudowanie systemu i rozszerzenie go na cały kraj.
Jednocześnie w Wojskowym Instytucie Higieny i Epidemiologii w Puławach utworzono Ośrodek Diagnostyki i Zwalczania Zagrożeń Biologicznych, w którym jest jedyne w kraju laboratorium mikrobiologiczne BSL 3. Decyzją ministra zdrowia został on uznany za ośrodek referencyjny ds. identyfikacji czynników bioterrorystycznych dla całego kraju.
Podjęto działania, aby laboratoria mikrobiologiczne wszystkich wojewódzkich stacji sanitarno-epidemiologicznych uzyskały akredytację, konieczną dla laboratoriów referencyjnych pierwszego ogniwa.
Jesienią zeszłego roku, w Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym w Warszawie oddano do użytku oddział zakaźny spełniający warunki bezpieczeństwa BSL 3 i 4, czyli przygotowany do hospitalizacji chorych na szczególnie niebezpieczne choroby zakaźne (pisaliśmy o tym w Pulsie Medycyny nr 21 z 2003 r. - red.). Podobne oddziały adaptowane są w siedmiu innych wojewódzkich szpitalach zakaźnych (m.in. w Gdańsku i w Lublinie).
W poprawę sytuacji w naszym kraju bardzo zaangażowane są najlepsze służby ratownicze - przede wszystkim Państwowa Straż Pożarna. 22 kwietnia tego roku odbyły się na lotnisku Okęcie ćwiczenia pod hasłem: pasażer z ospą prawdziwą na pokładzie samolotu. I muszę przyznać, że jak na pierwsze ćwiczenia tego typu wypadły nie najgorzej. W zeszłym roku odbyła się gra obronna ?Mazury 2003", obejmująca trzy województwa (mazowieckie, warmińsko-mazurskie i pomorskie), w czasie której przez trzy dni symulowano ataki terrorystyczne, w tym zagrożenie bioterrorystyczne rozprzestrzenieniem zarodników laseczek wąglika w pociągu na trasie Warszawa-Gdynia. W ćwiczeniach zaangażowane były sztaby kryzysowe tych trzech województw, czynny udział w działaniach brali wojewodowie i ich odpowiednie służby oraz decydenci na szczeblu centralnym - całą sprawę potraktowano bardzo poważnie.
Główne działania w zakresie ochrony przed szczególnie niebezpiecznymi chorobami zakaźnymi i bioterroryzmem koordynuje Główny Inspektorat Sanitarny. W Ministerstwie Zdrowia znajduje się też punkt kontaktowy z odpowiednią komórką unijną w Brukseli, która uważnie śledzi nasze działania. Ostatnio minister spraw wewnętrznych i administracji powołał specjalny zespół ds. zwalczania terroryzmu, w którym znajduje się również sekcja ds. bioterroryzmu. Znaczącą rolę w działaniach związanych z tą dziedziną odgrywa Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
Miejmy nadzieję, że wszystkie planowane zadania uda się zrealizować, zanim będą sprawdzone - co oby nigdy nie nastąpiło - w prawdziwej sytuacji awaryjnej.