Branży farmaceutycznej sprzyjać będzie postępujące starzenie się społeczeństw, a co się z tym wiąże zwiększenie populacji osób cierpiących na choroby przewlekłe. Wśród korzystnych trendów eksperci wskazali również dynamiczny rozwój rynków wschodzących, które w głównej mierze umożliwiają łatwy wzrost przychodów firm farmaceutycznych, biotechnologicznych i technologii medycznej.

Eksperci Deloitte wypunktowali także problemy, m.in. rosnącą presję cenową oraz wymóg zwiększonej efektywności. Firmy będą musiały również zmierzy się z rosnącymi oczekiwaniami pacjentów. W efekcie wydatki na opiekę zdrowotną w skali globalnej w roku 2020 wzrosną do 8,7 bilionów dolarów, co oznacza 1,7 bln dolarów więcej niż w 2015 roku. 

Raport wykazał, że w 2015 roku na zdrowie wydawano 10,4 proc. globalnego PKB. Analitycy prognozują, że w perspektywie najbliższych trzech lat nakłady te wzrosną do poziomu 10,5 proc. PKB. Co ciekawe, wzrost wydatków rządowych na służbę zdrowia, wyrażonych jako procent PKB, będzie szybszy w krajach o niskim dochodzie na mieszkańca.

Wyzwania zdrowotne wspólne dla całego świata

Analizując tempo wzrostu wydatków na opiekę zdrowotną do 2020 roku eksperci zwrócili uwagę na istotne różnice regionalne. Na przykład w Europie Zachodniej wzrost wyniesie jedynie 4 proc., w Ameryce Południowej 2,4 proc., w Ameryce Północnej 4,3 proc. Zdecydowanie lepsze tempo wzrostu osiągną rynki Azji i Australii (5 proc.), natomiast gospodarki będące w fazie transformacji mogą odnotować aż 7,5 proc. zwiększenie wydatków na zdrowie.

„Wyzwania związane ze świadczeniem i finansowaniem usług zdrowotnych na świecie pozostają od kilku lat te same i nic nie wskazuje na to, by cokolwiek miało się zmienić w tym zakresie w roku 2017. Rośnie popyt i związane z nim wydatki, co wynika ze starzenia się społeczeństw. Coraz powszechniejsze stają się choroby przewlekłe i zakaźne, a co za tym idzie opracowywane są kosztowne innowacje. Jednocześnie zwiększają się wiedza, świadomość i oczekiwania pacjentów” — wyjaśnia Oliver Murphy, partner, lider zespołu Life Sciences w Deloitte.

Obiecujące perspektywy

W 2016 roku szacunkowe przychody sektora farmaceutycznego na całym świecie wyniosły 1,038 bln dolarów, czyli wzrosły o 2,1 proc. w porównaniu do 2015 roku. Kolejne lata zapowiadają się obiecująco. W 2020 roku przychody sektora w skali globalnej mają sięgnąć 1,263 bln dolarów, czyli będą rosnąć średnio o 4,4 proc. rocznie. Wzrostu nakładów na leki można oczekiwać we wszystkich regionach, również na rynkach Rosji i Ameryki Łacińskiej, gdzie wyraźnie zaznaczy się ożywienie gospodarcze.

„Warto zauważyć, że dziesięć największych firm farmaceutycznych odpowiada za około 35 proc. przychodów tego sektora osiągniętych w 2015 roku. Od kilku lat coraz większe znaczenie na rynku farmaceutyków odgrywają producenci leków generycznych, którzy ze względu na ich niższe ceny nie notują tak wysokich marż jak producenci leków patentowych” — mówi Oliver Murphy. Przychody osiągane przez producentów leków generycznych wyniosły w 2016 roku 86 mld dolarów, natomiast w perspektywie trzech najbliższych lat wzrosną do 112 mld dolarów.

Stabilna pozycja wytwórców leków biologicznych

Przychody firm z sektora leków biologicznych wyniosły w 2016 roku 293,5 mld dolarów i do 2020 roku mają wzrosnąć do 314,7 mld dolarów. Wpływ na to będą miały większe nakłady na inwestycje w sektorze biotechnologicznym, w szczególności na rynkach wschodzących. Zdaniem ekspertów, branżę czeka dalsza komercjalizacja, która ułatwi zaspokajanie potrzeb starzejącego się społeczeństwa w krajach rozwiniętych.

„Co ciekawe, w roku 2015 biofarmaceutyki stanowiły siedem z dziesięciu najczęściej sprzedawanych leków na świecie. Leki wytwarzane przez sektor biotechnologiczny przeznaczone są głównie do walki z nowotworami, chorobą Alzheimera, chorobami układu krążenia, cukrzycą, stwardnieniem rozsianym, HIV/AIDS oraz artretyzmem” — czytamy w raporcie. 

Jedynym zagrożeniem dla tych wytwórców mogą okazać się producenci leków biopodobnych, którzy mogą odebrać część rynku droższym biofarmaceutykom. Od 2006 roku na terenie UE pojawiło się blisko 700 nowych preparatów biopodobnych, których potencjalne korzyści finansowe dostrzeżone zostały przez płatników i rządy. Według analityków, do roku 2020 rynek leków biopodobnych osiągnie wartość 25-35 mld dolarów.

Dystrybucja również skorzysta

Raport Deloitte ocenił także przychody firm zajmujących się dystrybucją leków — wzrosną one z 810 mld dolarów odnotowanych w ubiegłym roku do ponad biliona w 2019 roku. Dystrybutorzy muszą jednak zmierzyć się ze zjawiskiem presji cenowej, która również przenosi się na ten segment rynku.

„Firmy farmaceutyczne skupiają się więc na określonych obszarach, takich jak poszukiwanie skutecznych leków na raka. Naciskani przez interesariuszy, w tym regulatorów, muszą uczyć się działać efektywnie i obniżać koszty działalności” — oceniają analitycy.

Kosztowne wprowadzanie nowych leków

Eksperci zwracają jednocześnie uwagę na drastycznie rosnące koszty wprowadzenia nowych leków. Szacuje się, że począwszy od badań leku do jego wprowadzenia na rynek firmy muszą zainwestować o 0,351 mld dolarów więcej niż w 2010 roku. „W ostatnich latach najwięcej funduszy na badania i rozwój na rynku leków, aż 70-80 proc., płynęło z USA. Teraz w tym obszarze uaktywniły się również inne kraje, w tym państwa azjatyckie” — wskazują analitycy. 

W efekcie rosnących kosztów badań obserwuje się także wzrost wydatków na R&D. Mają one rosnąć o 2,8 proc. rocznie, do 182 mld dolarów w 2022 roku. Obecnie w fazie badań jest około 7 tys. nowych leków. 

Konieczność ciągłej innowacyjności oraz inwestowania w badania i rozwój skłania firmy farmaceutyczne do większej aktywności na rynku fuzji i przejęć (M&A). Jest to szczególnie wyraźne wśród podmiotów, które mogą pochwalić się innowacyjnymi rozwiązaniami. W 2015 roku wartość 236 zawartych transakcji w tym sektorze wyniosła 403 mld dolarów.

„Obecny popyt na usługi zdrowotne i wyzwania finansowe raczej się nie zmienią w najbliższej, a także dalszej przyszłości. Firmy o ugruntowanej pozycji, dostawcy nowoczesnych i przełomowych technologii oraz rządy opracowują nowe rozwiązania, aby zwiększyć dostęp do usług medycznych, poprawić ich jakość, a także kontrolować koszty. Dziś jest za wcześnie, by powiedzieć, czy wysiłki te przyniosą przewidywane rezultaty w postaci oszczędności” — podsumowuje Oliver Murphy.