Roszczenia pacjentów a ceny polis dla szpitali

Czy proponowany przyspieszony tryb rozstrzygania w sprawach o odszkodowanie z tytułu błędu lekarskiego jest rozwiązaniem korzystnym dla szpitala?

- Trudno na tak postawione pytanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Projektowane rozwiązanie legislacyjne, czego zdają się nie ukrywać nawet jego autorzy, może w konsekwencji przyczynić się do wzrostu liczby postępowań dotyczących tzw. błędów medycznych kierowanych przeciwko szpitalom. Zachętą dla tego typu działań będzie z pewnością deklarowana szybkość zakończenia postępowania (wydanie orzeczenia przez komisję wojewódzką powinno nastąpić w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku), jak również stosunkowo niewielkie koszty samego jego prowadzenia. Zwiększenie liczby spraw kierowanych przeciwko szpitalom spowoduje niechybnie wzrost ryzyka ubezpieczeniowego, a tym samym ceny polis ubezpieczeniowych oferowanych szpitalom przez towarzystwa ubezpieczeniowe wzrosną. Okoliczność ta z pewnością wpłynie negatywnie na gospodarkę finansową szpitala, ponieważ zwiększą się koszty jego funkcjonowania.

Jednocześnie należy pamiętać o tym, że górna granica orzeczonego odszkodowania i zadośćuczynienia, w postępowaniu regulowanym nowelizacją, stanowić będzie kwotę 100 000 złotych w przypadku: zakażenia, uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia pacjenta oraz kwotę 300 000 złotych w przypadku jego śmierci. Jednocześnie projekt zakłada nałożenie na szpital konkretnych obowiązków, których zaniechanie będzie niosło za sobą dotkliwe konsekwencje.

Do obowiązków takich należy z pewnością zaliczyć przedstawienie przez szpital, w terminie 21 dni od dnia otrzymania wniosku o ustalenie błędu medycznego, swojego stanowiska w sprawie. Brak jego przedstawienia skutkował będzie akceptacją wniosku w zakresie dotyczącym okoliczności w nim wskazanych oraz proponowanej wysokości odszkodowania bądź zadośćuczynienia.

Jednocześnie mając na uwadze fakt, iż część uprawnionych do odszkodowania zrezygnuje z długotrwałego oraz kosztownego postępowania sądowego i wybierze postępowanie przed komisją wojewódzką, szpital uniknie obowiązku zapłaty odszkodowania w wyższej wysokości. Podmiot składający wniosek o odszkodowanie, w przypadku przyjęcia propozycji jego wysokości wskazanej przez zakład ubezpieczeń, składa oświadczenie o zrzeczeniu się wszelkich roszczeń o odszkodowanie lub zadośćuczynienie w zakresie szkód, które ujawniły się do dnia złożenia wniosku.


Jakie mogą być ewentualne negatywne skutki wejścia na taką drogę postępowania zamiast skierowania sprawy do sądu?

- Wejście na drogę postępowania opisanego przepisami projektu będzie się wiązało z obowiązkiem przestrzegania procedury, której celem jest ustalenie, czy zdarzenie, którego następstwem była szkoda majątkowa lub niemajątkowa, stanowiło błąd medyczny. Oprócz obowiązków nałożonych na szpital, o których wspomniałem powyżej, należy wskazać, że w istocie postępowanie odszkodowawcze będzie prowadzone przed organem, który nie jest organem sądowym. Od orzeczeń komisji wojewódzkich przysługiwał będzie szczególny środek zaskarżenia, tj. „wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy” – instytucja bardziej znana prawu administracyjnemu niż cywilnemu. W przypadku jego wniesienia, ponownego rozpatrzenia sprawy dokona komisja wojewódzka działająca w innym składzie osobowym.

Ponadto projekt przewiduje możliwość skierowania skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia wojewódzkiej komisji, która będzie z kolei orzekała w poszerzonym, 6-osobowym składzie. Jak więc widzimy, na żadnym etapie postępowania w sprawę nie będzie zaangażowany jakikolwiek kompetentny organ sądowy. Dopiero upływ czasu obowiązywania ustawy oraz pierwsze orzeczenia komisji wojewódzkich pozwolą na ocenę jej efektywności oraz jakości wydawanych orzeczeń.


Kiedy tryb przyspieszony nie będzie mógł znaleźć zastosowania zgodnie z przedstawionym projektem ustawy?