Status kierownika zakładu budzi wiele wątpliwości

Uwagi A. Kozaka opierają się na dwóch tezach: pierwsza - że status kierownika SP ZOZ-u nie budzi wątpliwości i druga - że kierownik SP ZOZ-u nie jest pracownikiem gminy. Z wyłożenia powyższych tez oraz przytoczonych na ich potwierdzenie argumentów wynika wniosek zawarty implicite w przedstawionym wywodzie, że kierownik
SP ZOZ-u jest pracownikiem SP ZOZ-u jako odrębnej od gminy osoby prawnej.
Nie ulega wątpliwości, że SP ZOZ-owi przysługuje na mocy art. 3 Kodeksu pracy (k.p.) status pracodawcy. Mając przy tym na uwadze to, że gmina zatrudnia kierownika w imieniu SP ZOZ-u, jako przedstawiciel ustawowy SP ZOZ-u, tj. osoba wyznaczona do działania za pracodawcę na podstawie odrębnych przepisów (por. art. 3 (1) § 1 k.p. w związku z art. 44 ust. 4 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej), wniosek przedstawiony przez autora listu jest teoretycznie poprawny i znajduje oparcie w przepisach prawa. Przemawia za nim również powołany pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z 20 października 1998 r., który brzmi: ?Gminny ośrodek pomocy społecznej, jako jednostka organizacyjna zatrudniająca pracowników, jest pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p. również dla kierownika tego ośrodka, choćby jego zatrudnienie i zwolnienie należało do zarządu gminy, a prawo wydawania poleceń dotyczących pracy przysługiwało wójtowi (burmistrzowi)". Jednakże poprzestanie na stwierdzeniu, że kierownik SP ZOZ-u jest jego pracownikiem nie rozwiewa bynajmniej szeregu wątpliwości związanych z praktycznym wymiarem zatrudnienia kierownika w SP ZOZ-ie, którym dałem wyraz w moim artykule.
Zaznaczam, iż próbowałem ująć je w języku przystępnym dla Czytelników i stąd moje nieprecyzyjne określenia nawiązujące do potocznego rozumienia pojęć, podkreślające złożoność zagadnienia.
SP ZOZ pracodawcą
Co oznacza bowiem, że kierownik jest pracownikiem SP ZOZ-u, a SP ZOZ jest jego pracodawcą? Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy, przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Z tego przepisu wynika, że:
1) -kierownik wykonuje pracę na rzecz SP ZOZ-u,
2) -kierownik wykonuje pracę pod kierownictwem SP ZOZ-u,
3) -czas i miejsce pracy kierownika wyznacza SP ZOZ,
4) -SP ZOZ zatrudnia kierownika za wynagrodzeniem.
Tylko pierwszy punkt nie wymaga wyjaśnień. Pkt 4 wyjaśniają powołany wyżej przepis art. 44 ust. 4 ustawy o ZOZ oraz przepisy ustaw z 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz. U. nr 26, poz. 306 ze zm.) - w tym zakresie w imieniu SP ZOZ-u działa gmina (w tym właśnie zakresie, jak też w każdym innym, gdzie za SP ZOZ działa gmina, kierownik może być odbierany jako ?pracownik gminy zatrudniony w SP ZOZ-ie" w potocznym rozumieniu słowa pracownik).
Sam sobie kierownikiem?
Co do punktów 2 i 3 nasuwa się pytanie: SP ZOZ, czyli kto? Komu jest podporządkowany kierownik SP ZOZ-u, czyje polecenia ma obowiązek wykonywać, kto może wydać mu polecenie pracy w godzinach nadliczbowych albo wyjazdu służbowego, kto udziela mu zwolnienia od pracy, zatwierdza wniosek urlopowy itd.? Gmina czy kierownik sam sobie, czy może inny pracownik SP ZOZ-u?
Ustawa mówi tylko o nadzorze sprawowanym przez gminę, polegającym na kontroli i ocenie pracy kierownika (art. 67 ust. 2 ustawy o ZOZ) oraz o uprawnieniu gminy do wstrzymania wykonania decyzji kierownika sprzecznej z prawem i zobowiązania kierownika do jej zmiany lub cofnięcia (art. 67 ust. 4). Przepis rozporządzenia ministra zdrowia z 18 listopada 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad sprawowania nadzoru nad samodzielnymi publicznymi zakładami opieki zdrowotnej i nad jednostkami transportu sanitarnego (Dz. U. nr 94, poz. 1097) - poza unormowaniem zakresu kontroli - uprawnia ponadto gminę do wydawania kierownikowi zaleceń pokontrolnych z określonym terminem przedstawienia informacji o ich wykonaniu. Pozostałych zagadnień wynikających ze stosunku pracy przepisy nie rozstrzygają. I właśnie te zagadnienia, jako nie rozstrzygnięte w przepisach, powinny zostać w myśl art. 11 ust. 1 ustawy o ZOZ uregulowane w statucie SP ZOZ-u, ewentualnie w akcie powołania albo w umowie o pracę, które zgodnie z art. 29 k.p. powinny wyraźnie określać warunki zatrudnienia. To miałem na myśli w moim artykule.
Oczywiście uregulowania statutowe ani ustalone warunki nie mogą być sprzeczne z obowiązującymi przepisami, a w szczególności nie mogą pozbawiać kierownika SP ZOZ-u odpowiedniego zakresu samodzielności, wynikającego z kierowania odrębną od gminy osobą prawną, jaką jest SP ZOZ - jego pracodawca.