Uprawnienia do profilaktycznych badań pracowników

Badania profilaktyczne ogółu pracowników mogą prowadzić lekarze posiadający specjalizacje w następujących dziedzinach: medycyna pracy, medycyna przemysłowa, medycyna morska i tropikalna, medycyna kolejowa, medycyna transportu, medycyna lotnicza lub higiena pracy. Badania pracowników zatrudnionych na stanowiskach, na których nie stwierdzono występowania czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych, mogą prowadzić również lekarze ze specjalizacją w dziedzinie medycyny ogólnej lub medycyny rodzinnej.
Dodatkowe przeszkolenia
Do prowadzenia badań szczególnych grup pracowników potrzebne są dodatkowe przeszkolenia:
o -w przypadku pracowników narażonych na działanie promieniowania jonizującego - przeszkolenie w jednostce badawczo-rozwojowej w dziedzinie medycyny pracy,
o -w przypadku pracowników zatrudnionych w warunkach tropikalnych, morskich i podwodnych - przeszkolenie w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej lub w ośrodku wyznaczonym przez ten instytut,
o -w przypadku pracowników zatrudnionych przy bezpieczeństwie ruchu kolejowego - przeszkolenie w Centrum Naukowym Medycyny Kolejowej.
W ograniczonym zakresie, tj. wyłącznie w stosunku do pracowników objętych ich opieką w resortach: obrony narodowej oraz spraw wewnętrznych, badania mogą prowadzić lekarze zatrudnieni w jednostkach wojskowych lub w resortowych zakładach opieki zdrowotnej. Lekarzy tych nie dotyczy obowiązek wpisu do rejestru lekarzy przeprowadzających badania profilaktyczne.
Uprawnienia do badań ogółu pracowników zachowała ponadto pewna grupa starszych lekarzy z wieloletnim doświadczeniem, nie posiadających wymaganych specjalizacji. Mowa tu o dawnych rejonowych lekarzach przemysłowych, lekarzach poradni medycyny pracy lub poradni dla młodocianych, działających w przemysłowych publicznych ZOZ-ach, lekarzach kolejowej służby zdrowia oraz niektórych lekarzach zatrudnionych w ZOZ-ach dla szkół wyższych i jednostek badawczo-rozwojowych. Mogli oni zachować swoje uprawnienia, jeżeli przed 26 lipca 1996 r. legitymowali się co najmniej 6-letnim stażem pracy na swoim stanowisku, a ponadto ukończyli do 31 grudnia 2001 r. specjalny kurs doskonalący, organizowany przez jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy lub ośrodki wyznaczone przez te jednostki. Kursu takiego nie musieli odbywać jedynie lekarze zakładowi w publicznych zakładach opieki zdrowotnej i lekarze w poradniach rehabilitacyjnych dla inwalidów. Zachowali swoje uprawnienia, pod warunkiem legitymowania się tym samym 6-letnim stażem pracy, lecz wyłącznie w odniesieniu do badań swoich podopiecznych, tzn. do pracowników publicznych zakładów opieki zdrowotnej i pracowników zatrudnionych w spółdzielczości inwalidzkiej.
Wpis do rejestru
Lekarze, którzy spełniają powyższe wymagania i zamierzają prowadzić badania profilaktyczne pracowników, powinni zgłosić do wojewódzkiego ośrodka medycyny pracy wniosek o wpisanie ich do rejestru lekarzy przeprowadzających badania profilaktyczne. Po dokonaniu wpisu otrzymują zaświadczenie o zarejestrowaniu i mogą posługiwać się specjalną pieczęcią lekarza przeprowadzającego badania profilaktyczne. Wykonując badania, mają ponadto obowiązek prowadzenia dokumentacji medycznej, obejmującej karty badań profilaktycznych i rejestr wydanych zaświadczeń.
Na zakończenie należy zaznaczyć, że profilaktyczne badania pracowników podlegają kontroli wojewódzkich ośrodków medycyny pracy. Jeżeli w wyniku kontroli okaże się, że lekarz wykonuje badania bez wymaganych kwalifikacji bądź z pominięciem wpisu do rejestru, to kierownik wojewódzkiego ośrodka występuje do właściwej terytorialnie okręgowej rady lekarskiej lub okręgowego rzecznika odpowiedzialności zawodowej o wszczęcie odpowiedniego postępowania.


Podstawa prawna:
rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69, poz. 332 ze zm.).