Wątpliwości wokół podwyżek

Wzrost wynagrodzeń obejmuje pracowników zatrudnionych w II kwartale 2006 r. Wynika to z treści art. 5 ust. 10 ustawy, w którym ustalono, że wzrost wynagrodzenia nie może być wyższy niż 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia danej osoby w ostatnim kwartale poprzedzającym wejście w życie ustawy. Weszła ona w życie w III kwartale 2006 r. (6 września), więc kwartałem poprzedzającym jest kwartał II. Udzielenie podwyżek osobom, które nie były zatrudnione w II kwartale, może zostać zakwestionowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia jako wykorzystanie przekazanych środków finansowych niezgodnie z ich przeznaczeniem. Ustawa nie przewiduje bowiem, w jaki sposób określić maksymalny limit wzrostu wynagrodzenia dla takich osób. Wynagrodzenia pracowników zatrudnionych po II kwartale 2006 r. nie powinny być zatem finansowane ze środków przeznaczonych na podwyżki, chociaż wysokość tych wynagrodzeń powinna uwzględniać stawki wynagrodzeń kształtowane w wyniku podwyżek, zgodnie z zasadą równych praw z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków (art. 11 (2) Kodeksu pracy).

Wcześniejsze porozumienia płacowe

Na poczet wzrostu wynagrodzeń mogą zostać zaliczone podwyżki udzielone w okresie od 1 stycznia do 6 września br. na podstawie porozumień zawartych z zakładowymi organizacjami związkowymi lub innymi organizacjami reprezentującymi pracowników (art. 10 ustawy). Porozumienia takie mogły być zawierane "w konsekwencji wcześniejszych strajków", mogły też być wynikiem negocjacji przeprowadzonych bez zastosowania akcji strajkowej. Istotne jest to, żeby podwyżki zostały udzielone na podstawie porozumień zawartych z reprezentantami załogi. Podwyżki udzielone bez takiej podstawy, nawet jeżeli zostały wymuszone akcją strajkową, nie mogą zostać zaliczone na poczet wzrostu wynagrodzeń.

Gdzie jest maksimum?

Maksymalną kwotę podwyżki dla jednej osoby oblicza się przez ustalenie wartości 40 proc. jej przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale br. Jeżeli przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosiło 2000 zł, to maksymalna kwota podwyżki wyniesie przeciętnie 800 zł miesięcznie. Wzrostu wynagrodzenia w stosunku rocznym, o jakim mowa w art. 5 ust. 10 ustawy, nie należy rozumieć w ten sposób, że kwotę 800 zł należy rozdzielić na cały rok, co dawałoby przeciętnie 66,67 zł na miesiąc. Należy raczej przyjąć, że chodzi o roczny okres rozliczeniowy, w którym sprawdza się, czy przeciętne wynagrodzenie danej osoby nie przekroczyło maksymalnej kwoty podwyżki.

Kłopot z kontraktami

Ustawę stosuje się do kontraktów zawartych na konkretny rok - 2006 i 2007 (art. 3 ust. 1 ustawy) lub na okresy dłuższe niż rok w części realizowanej w ostatnim kwartale 2006 r. lub w roku 2007 (art. 8 ustawy). W przypadku kontraktu, który został zawarty od marca br., pojawia się wątpliwość, czy jest to kontrakt zawarty na okres dłuższy niż rok. Wątpliwość tę rozstrzyga wyznaczony w kontrakcie okres jego wykonywania. Jeżeli kontrakt nie był wykonywany przez pierwsze dwa miesiące br. i nie został zawarty na okres dłuższy niż rok, to - moim zdaniem - w ogóle nie zostanie objęty przekazaniem środków na podwyżki.

Warunki zatrudnienia

Podwyżki mogą być udzielone wszystkim osobom zatrudnionym u świadczeniodawcy na podstawie umowy o pracę, bez względu na rodzaj i zakres wykonywanej pracy. Podwyżki mogą być także udzielone osobom zatrudnionym na podstawie innych umów, ale tylko tym, które na podstawie tychże umów udzielają świadczeń zdrowotnych u świadczeniodawcy. Okoliczność, czy osoby te zatrudnione są przy wykonywaniu świadczeń zakontraktowanych, nie ma tu żadnego znaczenia (art. 2 pkt 5 ustawy).

Pokrzywdzony właściciel NZOZ-u

Ustawa nie przewidziała tego, że świadczenia w NZOZ-ach mogą być udzielane przez ich właścicieli lub współwłaścicieli bez żadnej umowy, w ramach tzw. pracy własnej, rozliczanej przy podziale zysku. Osoby te nie otrzymują wynagrodzenia w znaczeniu, o jakim mowa w ustawie. Pozbawione są przez to prawa do podwyżki, ponieważ, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, NZOZ-y zobowiązane są przeznaczyć całość otrzymanych środków finansowych na wzrost wynagrodzeń. Właściciele NZOZ-ów nie mają takiej możliwości jak właściciele gabinetów prywatnych, aby tylko część otrzymanych środków finansowych przeznaczyć na wzrost wynagrodzeń (art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy), a pozostałą część zachować dla siebie. Brak odpowiedniego unormowania w tym zakresie stanowi, według mnie, lukę legislacyjną, którą należałoby uzupełnić przez analogię, tzn. przyznać właścicielom NZOZ-ów, udzielających w nich świadczeń zdrowotnych, takie same prawa do podwyżki, jakie przysługują właścicielom gabinetów prywatnych.

Podstawa prawna:
ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o przekazaniu środków finansowych świadczeniodawcom na wzrost wynagrodzeń (Dz.U. nr 149, poz. 1076).