Depresja poporodowa wyzwaniem dla pediatrów

Mianem depresji poporodowej zwykło się określać kilka różnych zespołów problemów emocjonalnych związanych z narodzinami dziecka. Najłagodniejszym z nich jest tzw. baby blues, czyli stan obniżonego samopoczucia, pojawiający się w kilka dni po porodzie i trwający do kilku tygodni. Jego szczyt najczęściej przypada na 5. dzień połogu i dlatego często nazywany jest depresją piątego dnia. Dotykający aż 50-80 proc. matek ?baby blues" objawia się poczuciem smutku i bezradności, ogólnym wyczerpaniem, bezsennością, bezustannym zamartwianiem się oraz rozchwianiem emocjonalnym.
Na właściwą depresję postnatalną (PND), następującą najczęściej po ?baby blues" i trwającą do kilku miesięcy cierpi 10-20 proc. matek. Choroba ta może występować w różnym nasileniu (od subdepresji do ciężkich stanów depresyjnych), a do jej objawów zalicza się m.in. uczucia smutku, pustki, nieprzystosowania, bezsensowności podejmowania jakichkolwiek działań, emocjonalnego odrętwienia i braku kontroli nad swoim życiem. Kobiety pogrążone w depresji nie interesują się światem zewnętrznym (wycofują się z życia rodzinnego i rezygnują z kontaktów z innymi ludźmi), odbierają rzeczywistość w zwolnionym tempie, miewają stany lękowe i ataki paniki. Ponadto dręczą je obsesyjne obawy o dziecko (lub wręcz przeciwnie - wykazują brak zainteresowania dzieckiem), a niekiedy również myśli samobójcze. W depresji poporodowej często występują także objawy somatyczne, takie jak bóle głowy lub brzucha, zmiana apetytu i bezsenność.
Bywa i tak, że do objawów depresji postnatalnej dołączają się myśli na temat skrzywdzenia dziecka, urojenia oraz omamy lub halucynacje, a wtedy należy nazwać ją poporodową psychozą depresyjną.
Psychoterapia u pediatry
Duży wpływ na odzyskanie emocjonalnego spokoju przez cierpiące na depresję poporodową kobiety mają pediatrzy - zauważyli autorzy publikacji, która ukazała się w marcowym numerze Pediatrics (2004, 113: 460-467). Podczas badań przeprowadzonych w University Hospitals i Rainbow Babies Children Hospital w Cleveland (Ohio, USA) 44 kobietom zadawano pytania na temat stresów związanych z macierzyństwem i komunikacji z pediatrami. Wszystkie badane kobiety - niezależnie od wieku, wykształcenia i sytuacji rodzinnej, w jakiej się znajdowały - obawiały się, że ich problemy psychiczne mogą negatywnie odbić się na rozwoju emocjonalnym dzieci i dlatego chętnie porozmawiałyby o swoim samopoczuciu z pediatrami. Powstrzymywał je jednak lęk przed posądzeniem ich o niekompetencję w roli matek i pogorszeniem opieki sprawowanej nad dziećmi.
Podsumowując przeprowadzone badania, autorzy postulują zmianę relacji między pediatrami a matkami i wskazują na konieczność szerokiej edukacji pediatrów na temat depresji poporodowej.

Przyczyny depresji poporodowej:
Obecny stan wiedzy medycznej nie pozwala jednoznacznie określić przyczyn depresji postnatalnej. Ustalono jedynie kilka przypuszczalnych jej powodów, które mogą występować pojedynczo lub współistnieć ze sobą:
1. -Stres związany z odpowiedzialnością za dziecko.
2. -Zmiana dotychczasowych relacji z ludźmi (partnerem, rodzicami, przyjaciółmi).
3. -Duża wrażliwość na wahania poziomu estrogenu i progesteronu oraz na gwałtowne obniżenie stężenia kortykoliberyny (CRH) - jednego z hormonów wydzielanych przez podwzgórze, a w ostatnim trymestrze ciąży także przez łożysko.
4. -Brak snu, ból i inne dolegliwości fizyczne.
5. -Dziecko sprawiające duże trudności.
6. -Kłopoty z powrotem do dawnego wyglądu.