Grypa. Co rekomendują eksperci przed kolejnym sezonem?

Szczepienia przeciw grypie i pneumokokom wciąż nie cieszą się zainteresowanie Polaków. W minionym sezonie zaszczepiło się jedynie ok. 5,5 proc. populacji. W tym czasie zanotowano zaś kilka mln przypadków zachorowań na grypę.

Dlatego już teraz Eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych apelują o pilne działania, które przełożą się na wyższą wyszczepialnością w kolejnym sezonie infekcyjnym.

Co rekomendują eksperci przed kolejnym sezonem?

Specjaliści zdefiniowali na sezon 2024/2025 rekomendacje, które, jak podkreślają są zbieżne z deklaracjami Ministerstwa Zdrowia w zakresie zmian systemowych.

– Mimo osiągnięć, takich jak wprowadzenie na stałe szczepień przeciw grypie i pneumokokom do aptek oraz umieszczenie szczepionek na liście bezpłatnych leków dla osób powyżej 65 roku życia, wciąż istnieją obszary wymagające uwagi oraz działań rządu i parlamentu. Zmiany legislacyjne wprowadzone w ostatnim czasie dawały nadzieję na poprawę wyszczepialności, która w Polsce jest ekstremalnie niska. Niestety ze względu na zbyt skomplikowany proces szczepienia odnotowano kolejny spadek spowodowany brakiem możliwości zrealizowania całości usługi szczepienia podczas jednej wizyty w placówce podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) czy aptece oraz zawężenie publicznego finansowania usługi szczepienia w aptece do populacji senioralnej - przekazują eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych.

Ja zaznacza prof. Adam Antczak, przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Chorób Infekcyjnych znajdujemy się w kluczowym momencie, ponieważ jesteśmy na końcu jednego sezonu infekcyjnego oraz przed rozpoczęciem kolejnego. Wyciągnęliśmy wiele ważnych lekcji i zdefiniowaliśmy istotne zmiany jakie muszą zajść, aby przyszły sezon okazał się w końcu sukcesem. – Istotne jest aby, zostały one wdrożone jeszcze przed wakacjami – zaznacza.

Koniecznością - jak wskazują eksperci- jest skrócenie ścieżki pacjenta do szczepienia do jednej wizyty zarówno w aptece jak i placówce medycznej dla szczepień zalecanych. W opinii specjalistów konieczność kilkukrotnej wizyty pacjenta w różnych miejscach, takich jak placówki POZ czy apteki, aby uzyskać receptę, następnie szczepionkę i szczepienie jest obecnie główną barierą w dostępie do szczepień.

Recepta od farmaceuty

Eksperci rekomendują poszerzenie uprawnień farmaceutów do wystawiania recept na szczepionki, w tym refundowane.

Przypomnijmy. Farmaceuci posiadają uprawnienia do wystawienia recepty farmaceutycznej (płatnej 100 proc. przez pacjenta) tylko na szczepionkę przeciwko grypie, bez możliwości wystawienia recepty pełnopłatnej na inne szczepienia, których wykonanie jest możliwe w aptece (pneumokoki) oraz nie mogą wystawiać recepty na szczepionki refundowane.

Aby umożliwić pacjentom szczepienie w czasie jednej wizyty w placówce medycznej zaleceniem ekspertów jest wprowadzenia świadczenia gwarantowanego w POZ, na które będzie się składała cena szczepionki i cena usługi szczepienia. Taki system pozwoliłby na pozyskanie bezpłatnej szczepionki przeciwko grypie oraz pneumokokom, do której są uprawnieni pacjenci 65+. Placówki medyczne mogą pozyskać szczepionki na potrzebę realizacji tego świadczenia z rynku prywatnego. Takie rozwiązanie było stosowane już w czasie pandemii COVID-19 dla szczepionek przeciw grypie na podstawie rozporządzenia Ministra Zdrowia o objęciu szczepieniami konkretnej populacji pacjentów oraz komunikatu NFZ określającego koszt świadczenia i sposób kontraktowania.

Kolejnym ważnym aspektem wpływającym na wyszczepialność jest personel medyczny. Według ekspertów korzystne w tym kontekście byłoby poszerzenie liczby zawodów uprawnionych do przepisywania recept na szczepionki, dlatego apelują o stosowne zmiany legislacyjne.

Eksperci zaznaczają, że zniesiona powinna zostać również bariera dostępu do bezpłatnych szczepień dla seniorów przebywających w DPS-ach oraz ZOL-ach. – Na liście bezpłatnych leków dla osób po 65 roku życia już dziś znajdują się szczepionki przeciwko grypie (dla wszystkich seniorów) oraz przeciwko pneumokokom (dla osób z chorobami współistniejącymi). Seniorzy z racji wieku, starzenia się̨ układu immunologicznego i występowania chorób współistniejących, mają większe ryzyko wystąpienia ciężkiego przebiegu choroby zakaźnej. Pandemia COVID-19 uwidoczniła również, że placówki takie jak DPS-y i ZOL-e ze względu na swoją specyfikę lokalową sprzyjają transmisjom zakażeń, dlatego tym bardziej zasadne wydaje się zabezpieczenie pacjentów korzystających z opieki długoterminowej.  Obecnie koniecznym pozostaje poszerzeniem uprawnień lekarzy mogących przepisywać bezpłatne leki z listy „s” o lekarzy pracujących w prywatnym sektorze zdrowia oraz o lekarzy medycyny paliatywnej - podkreślają eksperci.

PRZECZYTAJ TAKŻE: Dlaczego pacjenci boją się statyn? To efekt braków w edukacji również samych lekarzy