Polacy w czołówce badań genetycznych

Pomysłodawcą i autorem projektu jest prof. Jan Lubiński, kierownik Międzynarodowego Centrum Nowotworów Dziedzicznych Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie. "Jest nowa generacja markerów, które wykorzystuje się do diagnostyki raka - to markery średniego i niskiego ryzyka. Mamy duży wkład w rozwój tych badań, w tej dziedzinie jesteśmy liderami na świecie. Teraz będziemy mieli okazję, by zgłębić ten temat i wdrożyć w życie - mówi prof. J. Lubiński. - Opublikowaliśmy już sporo prac z tej dziedziny, ale to wciąż za mało, aby wprowadzić te metody jako standard w populacyjnych badaniach przesiewowych w onkologii. Dlatego pomyśleliśmy o dużym projekcie, który pozwoliłyby zebrać wystarczające dane".
W ciągu trzech lat pod nadzorem autorów badań genetycznych kilkadziesiąt zespołów z całej Polski ma przebadać ok. 20 tys. osób. W pobranych próbkach krwi lekarze zbadają zmiany genetyczne, które prowadzą do rozwoju raka piersi, raka prostaty i raka jelita grubego oraz poddadzą je prospektywnej ocenie. Akcje, ogłaszane wcześniej w środkach masowego przekazu, organizowane będą w większych miejscowościach. Spośród zgłoszonych osób wyodrębnione zostaną dwie grupy pacjentów: z wykrytymi markerami oraz bez nich. "Przez kolejne trzy lata chorzy ci będą obserwowani, a następnie opiszemy charakterystykę kliniczną zmian. Badania mają dać nam odpowiedź na pytanie, czy opłaca się tak ustawić wszystkie programy populacyjne, by usprawnić je badaniami DNA" - wyjaśnia koordynator projektu.
Na realizację tego projektu Ministerstwo Nauki przeznaczyło 12 mln zł.
Zespół szczecińskiego Centrum Nowotworów Dziedzicznych odniósł też inny sukces: otrzymał amerykańskie patenty na wykryte przez siebie markery. "Daje nam to wyłączność diagnostyczną na terenie Stanów Zjednoczonych. Oprócz sukcesu biznesowego, który pozwoli nam m.in. uruchomić na terenie USA działalność związaną z wykonywaniem diagnoz genetycznych opartych na odkryciach dokonanych w Polsce, daje nam to niesłychaną satysfakcję. Przez lata słyszeliśmy: jakie ma znaczenie to, czym się zajmujecie? Udało nam się udowodnić, że ma, i to ogromne" - mówi prof. Jan Lubiński.
Ale to nie koniec sukcesów: genetycy ze Szczecina przygotowali właśnie do druku kolejne przełomowe prace: dotyczące tzw. markerów dla wszystkich raków oraz chemioterapii dostosowanej do genu predysponującego. Znana od lat, uważana za nieefektywną, okazała się nadzwyczaj skuteczna u nosicielek mutacji genu BRCA1. Na publikację tych prac musimy jednak jeszcze chwilę zaczekać.