Stawki za dyżury medyczne

Sposób obliczania wynagrodzenia za dyżury medyczne i minimalne stawki tego wynagrodzenia określone zostały w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. Wynagrodzenie to oblicza się za każdą godzinę dyżuru medycznego według stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego.
Aby prawidłowo obliczyć wynagrodzenie za dyżur medyczny, należy ustalić stawkę godzinową wynagrodzenia zasadniczego, po czym zastosować właściwe stawki za każdą godzinę dyżuru i zsumować je.
Wynagrodzenie zasadnicze to podstawowe wynagrodzenie każdego pracownika, wynikające z jego osobistego zaszeregowania, bez uwzględniania dodatków do wynagrodzenia i świadczeń związanych z pracą. Wynagrodzenie to określa się stawką godzinową lub miesięczną. Przy stawce godzinowej wysokość wynagrodzenia miesięcznego zmienia się w zależności od liczby godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Przy stałej stawce miesięcznej jest odwrotnie - zmienia się stawka godzinowa, ponieważ oblicza się ją dzieląc miesięczną stawkę wynagrodzenia zasadniczego, wynikającą z osobistego zaszeregowania, przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu.
Jeżeli zatem wynagrodzenie zasadnicze lekarza stanowi stała kwota miesięczna, to stawka godzinowa, będąca podstawą wynagrodzenia za godzinę dyżuru, będzie zmienna - tym wyższa, im mniej godzin pracy przypada do przepracowania w danym miesiącu. Mamy tu pierwszą przyczynę zmienności stawek wynagrodzenia za dyżury.
Druga przyczyna wiąże się ze zróżnicowaniem stawek ze względu na porę pełnienia dyżuru.
Przepisy ustanawiają trzy stawki minimalne:
1) za godzinę dyżuru dziennego - 130 proc. stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego,
2) za godzinę dyżuru nocnego - 165 proc. stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego,
3) za godzinę dyżuru świątecznego - 200 proc. stawki godzinowej wynagrodzenia zasadniczego.
Dyżur nocny to dyżur przypadający w porze nocnej. Porę nocną wyznacza regulamin pracy. Obejmuje ona 8 godzin między godzinami 21.00 i 7.00 rano. W zależności zatem od postanowień regulaminu może przypadać w godzinach 21.00-5.00, 22.30-6.30 itd.
Dyżur świąteczny to dyżur przypadający w niedziele i święta oraz dodatkowe dni wolne od pracy, np. w wolne soboty, bez względu na porę pełnienia dyżuru. Zgodnie z kodeksem pracy, za pracę w niedzielę i święto uważa się pracę wykonywaną między godziną 6.00 w tym dniu a 6.00 w dniu następnym, chyba że w regulaminie pracy ustalono inne godziny.
Należy zwrócić uwagę, że przepisy ustanawiają stawki minimalne, które mogą być podwyższone w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania, a także w umowie o pracę. Stawki ustalone w tych aktach mogą być stałe lub zmienne.
Z uwagi na to, że wynagrodzenie za dyżur medyczny przysługuje za każdą godzinę dyżuru medycznego, wzrost liczby godzin przepracowanych na dyżurze pociąga z reguły za sobą wzrost pensji lekarza. Utrzymanie pensji w tej samej wysokości przy zwiększonej liczbie godzin przepracowanych na dyżurach musiałoby wiązać się z precyzyjnie dostosowaną zmianą pór pełnienia dyżurów, tzn. zwiększeniem liczby godzin dyżurów dziennych kosztem dyżurów świątecznych i nocnych.

Podstawa prawna:
1) art. 32j ust. 4-6 ustawy z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej,
2) art. 151 (7) § 1 i art. 151 (9) § 2 Kodeksu pracy.