Stężenie enzymów wątrobowych złym wskaźnikiem NASH

Niealkoholowe stłuszczenie wątroby z towarzyszącym zapaleniem (non-alcoholic steatohepatitis - NASH) jest jedną z najczęstszych przyczyn przewlekłej niedomogi tego narządu. Większość pacjentów z tym schorzeniem identyfikuje się na podstawie podwyższonego stężenia aminotransferaz lub objawów klinicznych zaawansowanej choroby wątroby. Cechy stłuszczenia wątroby bardzo często towarzyszą zespołowi metabolicznemu, a znaczny odsetek osób z tym zespołem ma prawidłowy poziom enzymów wątrobowych. Celem badania stało się określenie, jaki odsetek osób z zespołem metabolicznym i prawidłowymi aminotransferazami ma w badaniu histopatologicznym cechy NASH.
Do badania włączono pacjentów spełniających następujące kryteria: zdiagnozowany zespół metaboliczny, otyłość dużego stopnia (BMI ? 35) przez co najmniej 15 lat przed biopsją wątroby, prawidłowe poziomy enzymów wątrobowych oraz brak chorób wątroby i nadużywania alkoholu w wywiadzie. Analizie poddano dane medyczne 80 pacjentów spełniających kryteria przystąpienia. Biopsje wątroby pobierano u nich podczas operacji wykonywanych z powodów innych niż choroba miąższu wątroby, np. z powodu kamicy pęcherzyka żółciowego, wczesnego raka żołądka lub raka okrężnicy.
Pełne histologiczne spektrum stłuszczenia wątroby znaleziono u 78 pacjentów (97,5 proc.). 58 (72,5 proc.) z nich spełniało kryteria NASH. Wśród tych pacjentów 26 (32,5 proc. wszystkich badanych) miało już cechy zwłóknienia wątroby, a następnych 8 (10 proc.) - marskość wątroby. Zidentyfikowanych w ten sposób 58 pacjentów z prawidłowymi aminotransferazami i NASH porównano z grupą kontrolną 58 pacjentów z NASH i podwyższonymi stężeniami tych enzymów. U większości pacjentów z grupy kontrolnej biopsję wątroby wykonano właśnie z powodu nieprawidłowego poziomu enzymów wątrobowych. Cechy zapalenia były bardziej nasilone w grupie kontrolnej. W grupie tej 6 osób miało cechy marskości. Nie obserwowano istotnych różnic w stopniu zaawansowania stłuszczenia lub zwłóknienia pomiędzy grupą z prawidłowymi a grupą z podwyższonymi stężeniami enzymów wątrobowych. W grupie z NASH i prawidłowym poziomem aminotransferaz obecność zespołu metabolicznego z cukrzycą, płeć żeńska, BMI ponad 45, otyłość przez ponad 20 lat były niezależnie związane z obecnością zwłóknienia lub marskości wątroby (współczynniki prawdopodobieństwa odpowiednio 2,9; 2,1; 2,0; 2,3).
Autorzy pracy wykazali, że poziom enzymów wątrobowych nie jest dobrym wskaźnikiem NASH, gdyż to potencjalnie groźne schorzenie bardzo często występuje u otyłych osób z zespołem metabolicznym przy prawidłowych stężeniach enzymów wątrobowych. (MPK)
Źródło: J. Hepatol. 2004, 41: 751-757.