Wielokrotna składka na ubezpieczenie zdrowotne

Lekarz zatrudniony na umowę o pracę, który osiąga z tego tytułu co najmniej minimalne wynagrodzenie (od 1 stycznia br. 849 zł), nie musi opłacać dodatkowych składek ZUS w przypadku podjęcia prywatnej działalności czy to w formie praktyki lekarskiej, czy NZOZ-u. Wystarczy, że opłacane są składki z tytułu zatrudnienia. Jeżeli nie jest zatrudniony, a prowadzi kilka rodzajów działalności, to opłaca składki ZUS tylko z tytułu jednej, wybranej przez siebie działalności. Natomiast w przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne obowiązkowe jest opłacanie jej z każdego tytułu i rodzaju działalności odrębnie - zarówno od wszystkich przychodów z tytułu zatrudnienia, jak i z każdego rodzaju działalności prywatnej. Dla przepisów ubezpieczenia zdrowotnego odrębnymi rodzajami działalności są: działalność prowadzona w formie spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z o.o., spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej, wykonywanie wolnego zawodu rozliczane podatkiem zryczałtowanym lub na zasadach działalności gospodarczej oraz prowadzenie zwykłej działalności gospodarczej. Ponadto jeżeli lekarz prowadzi działalność w kilku spółkach, to powinien opłacać składkę zdrowotną od każdej z osobna, nawet jeśli są to spółki tego samego rodzaju.
Przychód lub zadeklarowana kwota przychodu
Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stanowi przychód pracownika. Podstawa ta różni się nieco od podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, ponieważ pomniejsza się ją o kwoty składek ZUS finansowane przez pracowników. Do podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wlicza się wynagrodzenie chorobowe, a poza tym nie stosuje się ograniczenia dla rocznej podstawy wymiaru, przewidzianego dla składek ZUS. Jeżeli chodzi o działalność prywatną, to podstawę stanowi zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału, włącznie z wypłatami z zysku. Wysokość tego przeciętnego wynagrodzenia ogłaszana jest co kwartał przez prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Obecnie minimalna podstawa wymiaru z działalności prywatnej opiera się na przeciętnym wynagrodzeniu z III kwartału 2004 r., które wyniosło 2429,50 zł i stanowi 75 proc. tej kwoty, tj. 1822,13 zł. Przy obowiązującej od początku tego roku składce, która wzrosła z 8,25 do 8,5 proc. wymiaru, daje to 154,88 zł miesięcznie z jednej działalności.
Składkę zdrowotną opłaca się do ZUS-u w tych samych terminach, co składki ZUS-owskie, tzn. do 10 dnia następnego miesiąca, jeżeli opłaca się składkę wyłącznie za siebie lub do 15 dnia następnego miesiąca - jeżeli płaci się także za osoby współpracujące lub zatrudnione.
Ile odliczyć od podatku?
Składkę zdrowotną opłaconą w danym roku podatkowym odlicza się od podatku dochodowego, ale tylko do kwoty 7,75 proc. podstawy wymiaru. Jeżeli przez cały poprzedni rok opłacaliśmy składki w minimalnej wysokości, to mogliśmy w sumie odliczyć od podatku za 2004 r. kwotę 1673,91 zł z jednej działalności i za każdą osobę współpracującą, za którą opłacaliśmy składki. Odliczeń dokonuje się poprzez odpowiednie zmniejszanie zaliczek na podatek.
Dowodami potwierdzającymi prawo do odliczeń są dowody wpłaty lub zaświadczenia ZUS-owskie, a dla pracowników - formularze PIT-11 lub PIT-8B, które otrzymują od pracodawcy dla dokonania rozliczenia rocznego.


Podstawa prawna:
1) art. 5 pkt 31, art. 81 ust. 1-2 i ust. 5-6, art. 82 ust. 1-5, art. 87 ust. 1 oraz art. 242 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. nr 210, poz. 2135),
2) art. 9 ust. 1-3 oraz art. 47 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. nr 137, poz. 887 ze zm.),
3) art. 27b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.),
4) obwieszczenie prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 14 października 2004 r. w sprawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale 2004 r. (MP nr 43, poz. 755).