Nie bagatelizować trądziku

Na pytanie odpowiada dr Iwona Marycz-Langer, dermatolog, Epi-Centrum w Warszawie:

Trądzik młodzieńczy, zwany inaczej pospolitym jest jedną z najczęstszych chorób skóry. Dotyczy głównie ludzi młodych (występuje u ok. 95 proc. chłopców i ponad 80 proc. dziewcząt w okresie dojrzewania), jednak stwierdza się go także u dorosłych powyżej 25 roku życia (8-12 proc.). Z wielu różnych powodów nie należy bagatelizować jego leczenia.
Co jest przyczyną powstawania trądziku pospolitego? Już w 1975 roku profesor Albert Kligman stwierdził, że "sebum jest paliwem zapalnym trądziku". Od tamtej pory nasza wiedza na temat etiopatogenezy tej choroby znacznie się rozszerzyła. Uznanymi czynnikami usposabiającymi do rozwoju trądziku są:
- zwiększona produkcja łoju,
- nadmierne rogowacenie i zaczopowanie ujść aparatu mieszkowo-łojowego,
- kolonizacja gruczołów łojowych przez bakterie beztlenowe (Propionibacterium acnes),
- rozwój stanu zapalnego wokół gruczołów łojowych.
Trądzik wieku dojrzewania jest fizjologicznie związany ze wzmożoną produkcją łoju pod wpływem hormonów płciowych. Z kolei utrudnione - przez nadmierne rogowacenie ujść mieszków włosowych - usuwanie wydzielanego w nadmiarze łoju prowadzi do poszerzenia przewodów gruczołów łojowych i powstawania niezapalnych zaskórników (zamkniętych i otwartych), a następnie poprzez zwiększenie namnażania bakterii P. acnes prowadzi do rozwoju stanu zapalnego. Pojawiają się grudki oraz krostki. W ciężkich postaciach trądziku dochodzi do głębokich zmian ropnych i przetok, które pozostawiają po sobie szpecące blizny. Na skórze łojotokowej bardzo dobrze rozwijają się bakterie, niektóre grzyby i roztocza nasilające proces zapalny.
Wiele czynników zewnętrznych, takich jak kosmetyki, preparaty z androgenami, anaboliki, leki (np. kortykosteroidy, lit, fenytoina) oraz praca w kurzu i w podwyższonej temperaturze, mogą nasilać trądzik. Pozostają po nim trwałe ślady w postaci zanikowych lub przerosłych blizn i przebarwień.
Czy w takim razie trądzik można skutecznie leczyć samemu? Nie, ponieważ nawet łagodny trądzik może być przyczyną zaburzeń emocjonalnych i prowadzić do poczucia mniejszej wartości, a nawet depresji chorego. Pacjenci z trądzikiem to młodzi, wrażliwi ludzie, potrzebujący akceptacji w pracy, w szkole i w relacjach towarzyskich. Często nie zdają sobie sprawy z potrzeby i możliwości skutecznego leczenia swojej choroby. Nie wiedzą, że wczesne podjęcie leczenia zapobiega dalszemu rozwojowi trądziku, powstawaniu szpecących, głębokich wykwitów, a potem blizn i przebarwień, że skraca czas trwania choroby. Dlatego potrzebne jest uświadomienie społeczeństwu, jak ważne jest wczesne podjęcie leczenia tego schorzenia.
Leczenie trądziku zależy od jego rodzaju, ciężkości oraz umiejscowienia wykwitów. Łagodne postacie trądziku pospolitego może z powodzeniem leczyć lekarz pierwszego kontaktu. Jeżeli jednak wynik leczenia nie jest zadowalający albo gdy zmiany skórne są bardzo zaawansowane, należy jak najszybciej zgłosić się do dermatologa.