Szczepienia przeciwko grypie u dzieci chorych na astmę

Astma jest najczęstszą chorobą przewlekłą wieku dziecięcego. Obecnie uważa się, że istnienie tej choroby jest wskazaniem do szczepienia przeciwko grypie, a celem takiego działania jest zapobieganie powikłaniom - objawom z górnych lub dolnych dróg oddechowych, które mogą zaostrzać przebieg astmy. Jednak dostępne wyniki badań klinicznych wskazują, że najczęstszą przyczyną zaostrzeń astmy jest zakażenie dróg oddechowych innymi wirusami, w tym rhinowirusem, a nie wirusem grypy. W normalnym sezonie jesienno-zimowym na grypę A lub B choruje nie więcej niż 4,6 proc. wszystkich dzieci w wieku 0-19 lat, w tym 9,5 proc. dzieci poniżej 5 r.ż.
Nieliczne prace oceniają wpływ zakażenia wirusem grypy na przebieg astmy u chorych z tej grupy wiekowej. Badania te sugerują, że pogrypowe zaostrzenia astmy u dzieci nie są częste, a jeśli wystąpią - rzadko są naprawdę poważne. Metaanaliza randomizowanych badań wskazuje, że szczepienia obniżają liczbę serologicznie rozpoznanych przypadków grypy o 70 proc., ale przy zastosowaniu kryteriów klinicznych ich skuteczność wynosi jedynie około 25 proc.. Dlatego też dodatkowe wątpliwości budzi skuteczność szczepień przeciwko grypie w prewencji zaostrzeń astmy.
Inne randomizowane badanie skuteczności szczepienia przeciwko grypie w grupie 6-18-letnich dzieci z astmą wykazało, że nie ma ono wpływu na liczbę, długość i nasilenie zaostrzeń tej choroby. Wykazano jednak, że niezależnie od przyczyny zaostrzeń, ich długość była nieco mniejsza w grupie dzieci szczepionych, a objawy pogrypowe były u nich nieco mniej dolegliwe. Nie znaleziono natomiast żadnych powiązań pomiędzy szczepieniem a obiektywnymi wskaźnikami nasilenia choroby (np. wynikami spirometrii). Nie zaobserwowano też korzystnego wpływu szczepienia na rodzaj objawów związanych z chorobą górnych lub dolnych dróg oddechowych.
Ostatnie badania nie potwierdzają wcześniejszych obserwacji o możliwym nasilaniu objawów astmy przez szczepienie przeciwko grypie i obecnie uważa się, że szczepienie to jest dla astmatyków bezpieczne. Jednak biorąc pod uwagę niską zapadalność na grypę poza okresami epidemii, brak dowodów na związek pomiędzy zachorowaniem na tę chorobę i zaostrzeniem astmy u dzieci oraz niską skuteczność szczepienia, autor publikacji konkluduje, że pomimo iż szczepienie przeciwko grypie jest bezpieczne, należy ponownie rozważyć, czy zalecanie jego wykonywania u dzieci chorujących na astmę jest w rzeczywiście uzasadnione.

Źródło: Clin. Exp. Allergy 2006, 36: 21-25.